Αναλαμβάνοντας ρόλο... εξολοθρευτή της μιζέριας και της εσωστρέφειας, ενάντια στη νοοτροπία του εθνικού αυτο-υποβιβασμού, την ηττοπάθεια της Ψωροκώσταινας («... εδώ δεν έχουμε γάζες στα νοσοκομεία, θα στείλουμε ρομπότ στο Φεγγάρι;» κ.λπ), ο Νίκος Παππάς παίρνει την Ελλάδα από το χέρι και την θέτει, κυριολεκτικά, σε διαστημική τροχιά - Και όχι μόνο: την οδηγεί απευθείας στη Σελήνη
Αυτό δεν είναι ευσεβής πόθος ή προγραμματική φιλοδοξία. Παρουσιάζονται ντοκουμέντα, βάσει των οποίων καταβάλλεται φιλότιμη προσπάθεια να πιστοποιηθεί ότι η υλοποίηση του εγχειρήματος «η Ελλάδα πάει στη Σελήνη παρέα με τη NASA» είναι πλέον ζήτημα χρόνου. Το πολύ έως το 2022 ένα ρομπότ Made in Greece θα περιφέρεται στο Φεγγάρι -υποτίθεται.
Παρά τις ανορθογραφίες («γίνετε» αντί «γίνεται»), παρά την εσφαλμένη αναγραφή του υπουργικού επωνύμου («Παπάς» αντί Παππάς), το δελτίο τύπου του Ελληνικού Διαστημικού Οργανισμού (ΕΛΔΟ) είναι σαφές: «Στα πλαίσια συμμετοχής στο 35th Space Symposium στο Colorado, ο Ελληνικός Διαστημικός Οργανισμός υπέγραψε σήμερα συμφωνία κοινής συνεργασίας με τη NASA». Και πιο συγκεκριμένα, όπως επεξηγεί ο Διευθύνων Σύμβουλος του ΕΛΔΟ Γεώργιος Μαντζούρης «σήμερα είναι μια ιστορική μέρα για την Ελλάδα, είμαι πολύ χαρούμενος και ταυτόχρονα πολύ συγκινημένος γιατί μετά από εννέα μήνες σκληρής δουλειάς καταφέρνουμε να υπογράψουμε σήμερα μία κοινή συνεργατική συμφωνία με τη NASA η οποία στηρίζεται σε δύο πυλώνες: α) Τη γενική συνεργασία για το διάστημα και β) την αποστολή του ρομποτικού οχήματος στη σελήνη. Τα οφέλη θα είναι τεράστια για τη κοινωνία, την επιστήμη, την οικονομία αλλά κυρίως για τους νέους».
Ακόμη πιο ενθουσιώδης από τον κ. Μαντζούρη είναι ο πολιτικός προϊστάμενος του Ελληνικού Διαστημικού Οργανισμού, ο Υπουργός Ψηφιακής Πολιτικής Τηλεπικοινωνιών και Ενημέρωσης, Νίκος Παππάς: «Η σημερινή συμφωνία είναι ιστορική. Ενα χρόνο μετά την ίδρυση του Ελληνικού Διαστημικού Οργανισμού η Ελλάδα θα πάει στο φεγγάρι. Θα είναι στη μικρή ομάδα χωρών μέσα στην ιστορία της ανθρωπότητας που έχουν στείλει δικό τους όχημα στη σελήνη. Η Ελληνική ερευνητική κοινότητα δεν έχει να ζηλέψει τίποτα από τις ερευνητικές κοινότητες άλλων χωρών και νομίζω ότι έχουμε μπροστά μας μία τομή η οποία θα δώσει μια νέα πνοή και στην έρευνα αλλά και στο διεθνές εκτόπισμα της Ελλάδος».
Συμφωνία ή αφηρημένες δηλώσεις;
Με βάση την κοινή λογική, υποθέτει κάποιος ότι εάν η ελληνική πλευρά κάνει λόγο για συγκεκριμένες συνέργειες, για «αποστολή ρομποτικού οχήματος» κ.λπ., το ίδιο θα έπρεπε να ανακοινώνεται και από τη NASA. Εδώ όμως παρατηρείται μια κάποια αναντιστοιχία. Διότι κατά τον Αμερικανικό Διαστημικό Οργανισμό αυτό που υπογράφηκε με τον ΕΛΔΟ τη Δευτέρα 8 Απριλίου ήταν μια κοινή δήλωση. Δηλαδή κάτι εντελώς διαφορετικό από ό,τι ισχυρίστηκαν επιστρέφοντας από το ταξίδι τους οι Ελληνες επίσημοι. Συγκεκριμένα, στο πρωτότυπο αγγλόφωνο κείμενο του εγγράφου που φέρει την υπογραφή αφ' ενός του διοικητή της NASA, Τζέιμς Μπράιντεσταϊν και αφ' ετέρου του προέδρου του ΕΛΔΟ Χριστόδουλου Πρωτοπαπά αναφέρονται τα εξής: «Αμφότερες οι πλευρές συμφώνησαν ότι υφίσταται πληθώρα ευκαιριών προκειμένου να εξεταστεί το ενδεχόμενο συνεργασιών στην επιστήμη του διαστήματος και την προσπάθεια του ανθρώπου να εξερευνήσει το σύμπαν. Η ηγεσία του ΕΛΔΟ εξέφρασε το ισχυρό ενδιαφέρον της Ελλάδας ως προς τη συμμετοχή σε εξερευνητικές δραστηριότητες επί και πέριξ της Σελήνης.
Με στόχο την απόκτηση εις βάθος γνώσεων για αυτό τον πλανήτη, κάτι που θα οδηγήσει τελικά στην παρουσία του ανθρώπου πέρα από το σύστημα Γης-Σελήνης». Εως εδώ δεν γίνεται η παραμικρή αναφορά σε ρομπότ ή οποιοδήποτε άλλο συγκεκριμένο μηχάνημα, εργαλείο, όργανο ή ό,τι άλλο παρόμοιο ισχυρίζεται πως πρόκειται να κατασκευάσει ο Ελληνικός Οργανισμός Διαστήματος. Μήπως όμως οι Αμερικανοί συντάκτες του, αναμφιβόλως ιστορικής σημασίας για την πορεία της Ελλάδας στο διάστημα, κοινού ανακοινωθέντος άφησαν το καλύτερο για το φινάλε;
Ιδού λοιπόν και η κατάληξη: «Ο διοικητής Μπράιντενσταϊν καλωσόρισε το ενδιαφέρον της Ελλάδας στα σχέδια της NASA για την επιστροφή στο Φεγγάρι, επισημαίνοντας ότι το εγχείρημα θα γίνει με τη συμμετοχή εμπορικών και διεθνών εταίρων. Παρουσία του Ελληνα υπουργού Ψηφιακής Τεχνολογίας Τηλεπικοινωνιών και Ενημέρωσης κου Νίκου Παππά, αμφότερες οι πλευρές συμφώνησαν να παραμείνουν ανοιχτές σε ευκαιρίες για συνεργασία, τόσο μέσω των συμβολών της Ελλάδας στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος όσο και από κοινού (σσ: με τη NASA)».
Οπως καταδεικνύεται αμέσως με μια απλή ανάγνωση του κειμένου, αυτό που η ελληνική πλευρά βάφτισε σαν «συνεργατική συμφωνία» ή, με ολίγη βιασύνη και περίσσεια ασιοδοξία προέβλεψε «ταξίδι της Ελλάδας στη Σελήνη», στην πραγματικότητα δεν είναι ούτε καν ένα MoU. Σε τέτοιες περιπτώσεις συνηθίζεται η υπογραφή ενός Μνημονίου Αμοιβαίας Κατανόησης, κάτι σαν προσύμφωνο για ενδεχόμενη μελλοντική συνεργασία.
Αντί γι' αυτό όμως η NASA και ο ΕΛΔΟ, στο περιθώριο ενός συμποσίου, συνυπέγραψαν ένα κοινό ανακοινωθέν, με εντελώς αόριστες και αφηρημένες αναφορές στη μεταξύ τους σύμπραξη. Αν μεταφράζαμε σε απλά καθομιλούμενα ελληνικά το ουσιαστικό νόημα του ανακοινωθέντος, το εν λόγω έγγραφο δεν θα ήταν κάτι περισσότερο από ένα ευχαριστήριο σημείωμα.
Σε ελεύθερη απόδοση θα λέγαμε ότι «η NASA ευχαριστεί την Ελλάδα για το ενδιαφέρον σχετικά με την αποστολή μας στη Σελήνη. Και παρά τη φτώχεια σας, παρά το ότι ο διαστημικός οργανισμός σας καλά καλά δεν έχει συμπληρώσει έναν χρόνο ζωής, ακόμη δεν έχει στελεχωθεί με προσωπικό και δεν έχει να επιδείξει το παραμικρό ολοκληρωμένο έργο, εσείς φίλοι μας Ελληνες μπήκατε σε κόπο και έξοδα. Για να στείλετε τους επικεφαλής του ΕΛΔΟ αλλά και τον Υπουργό σας ως το Κολοράντο, προκειμένου να τα πούμε από κοντά. Οπότε, σας ευχαριστούμε -και αυτή την ευγνωμοσύνη μας σας την εκφράζουμε και γραπτώς».