«Η οικονομία δεν μπορεί να στηριχθεί εάν ένας μόνο κλάδος πάει καλά. Είναι όλοι αλληλένδετοι».
Με τη φράση αυτή ο κ. Ιωάννης Μασούτης, διευθύνων σύμβουλος της αλυσίδας σούπερ μάρκετ «Μασούτης» εκφράζει την ανησυχία του για την επόμενη ημέρα και τις επιπτώσεις που θα έχει η επικείμενη αύξηση της ανεργίας ακόμη και στον κλάδο του οργανωμένου λιανεμπορίου, ενός κλάδου από τους ελάχιστους που βγαίνουν κερδισμένοι –τουλάχιστον έως τώρα– από την πανδημική κρίση. Σχεδόν δύο χρόνια από την εξαγορά της «Προμηθευτικής» μέσω της οποίας η «Μασούτης» έκανε την πολυαναμενόμενη κάθοδο στην Αθήνα, ο επικεφαλής της βορειοελλαδίτικης αλυσίδας εξακολουθεί να βλέπει προοπτική στην αγορά της πρωτεύουσας, εκφράζοντας επίσης την εκτίμηση ότι η συγκέντρωση στον κλάδο των σούπερ μάρκετ θα συνεχισθεί.
Ο κ. Μασούτης δίνει επίσης τη δική του ερμηνεία για τη συνεχή αναζωπύρωση των σεναρίων περί πώλησης της εταιρείας του στην «ΑΒ Βασιλόπουλος».
– Από τα τέλη Φεβρουαρίου παρατηρείται μία σημαντική άνοδος στις πωλήσεις των σούπερ μάρκετ λόγω της μαζικής προσέλευσης των καταναλωτών. Πόσο έχουν επηρεαστεί οι πωλήσεις της «Μασούτης» από αυτή την εξέλιξη;
– Παρατηρήθηκε άνοδος στις πωλήσεις των σούπερ μάρκετ, κάτι που ήταν αναμενόμενο έτσι όπως εξελίχθηκε η κατάσταση. Αυτό είναι, όμως, το προφανές. Κάτι που δεν είναι προφανές, είναι η παράλληλη μεγάλη αύξηση των εξόδων. Σκεφθείτε ότι έπρεπε άμεσα να γίνουν κινήσεις για την κάλυψη των αναγκών στα καταστήματα, να γίνουν προσλήψεις για να καλυφθούν κενά που δημιουργήθηκαν σε εκατοντάδες θέσεις εργασίας λόγω αδειών ειδικού σκοπού ή αδειών εργαζομένων που ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου. Αυτά, σε περίοδο κατά την οποία οι ανάγκες των καταστημάτων αυξήθηκαν και μάλιστα έπρεπε να λειτουργούν κάτω από ειδικούς κανόνες και με τήρηση μέτρων προστασίας. Για αυτά τα μέτρα, ενδεικτικά θα σας πω, ότι έχουμε δαπανήσει μέχρι τώρα ποσό 2 εκατομμυρίων ευρώ σε υλικά για την προστασία των εργαζομένων όπως μάσκες, αντισηπτικά, ασπίδες προστασίας για το πρόσωπο, σήμανση με αυτοκόλλητα δαπέδου στα καταστήματα έτσι ώστε να τηρούνται οι σωστές αποστάσεις κ.ά. Η αλλαγή ωραρίου, επίσης, ήταν κάτι που επέφερε αλλαγές στo κόστος λειτουργίας. Το ωράριο αυξήθηκε κατά δύο ώρες καθημερινά και τώρα παραμένει διευρυμένο κατά μία ώρα από το κανονικό ωράριο λειτουργίας, ενώ ανοίξαμε υποχρεωτικά και κάποιες Κυριακές. Κατά την άποψή μου η διεύρυνση του ωραρίου τόσο το πρωί όσο και το βράδυ που ήταν αρχικά δεν χρειαζόταν.
Επίσης, παρά το ότι προτάθηκαν εναλλακτικοί τρόποι εργασίας, όπως π.χ. η τηλεργασία που μας βρίσκει απόλυτα θετικούς, αυτή δεν μπορεί να εφαρμοστεί παρά μόνον για κάποιες θέσεις γραφείου στην εταιρεία μας, καθώς σε εμάς η πλειονότητα του προσωπικού εργάζεται στα καταστήματα και σε άλλους σχετικούς χώρους, ως οδηγοί, αποθηκάριοι κ.ο.κ., χρειάζεται δηλαδή να βρίσκεται η πλειονότητα του προσωπικού στους χώρους εργασίας.
– Σε πόσες προσλήψεις προχωρήσατε λόγω των αυξημένων αναγκών αυτό το διάστημα;
– Προσλάβαμε 535 άτομα για την κάλυψη κενών που δημιουργήθηκαν λόγω αδειών ειδικού σκοπού ή αδειών εργαζομένων που ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου αλλά και για τις αυξημένες ανάγκες γενικά σε σημεία πώλησης και στο ηλεκτρονικό κατάστημα.
– Αναλυτές του οργανωμένου λιανεμπορίου τροφίμων εκτιμούν ότι τα οφέλη για τα σούπερ μάρκετ από αυτή την κατάσταση είναι στην πραγματικότητα βραχυπρόθεσμα. Συμμερίζεστε αυτή την άποψη;
– Οπως σας είπα πριν, υπάρχει το προφανές κι αυτό που εύκολα μπορεί να υποθέσει κανείς, αλλά υπάρχει και αυτό που δεν φαίνεται τώρα. Θα κληθούμε να αντιμετωπίσουμε την αύξηση της ανεργίας μέσα από την οικονομική κρίση που προκάλεσε η πανδημία και τις επιπτώσεις της ανεργίας σε όλους τους κλάδους. Οι εξαγωγές, ο τουρισμός, η εστίαση, είναι πολλοί οι κλάδοι που πλήττονται και οι προκλήσεις που θα κληθούμε να αντιμετωπίσουμε πάρα πολλές. Η οικονομία δεν μπορεί να στηριχτεί εάν ένας μόνο κλάδος πάει καλά, είναι όλοι αλληλένδετοι.
Ελπίζω ότι η κυβέρνηση θα στηρίξει όλους τους επαγγελματίες σε όλους τους κλάδους.
– Δεδομένου του υψηλού κόστους που συνόδευσε την αύξηση του τζίρου και των χαμηλών περιθωρίων κέρδους με τα οποία δουλεύει ο κλάδος των σούπερ μάρκετ, τι προβλέπετε από πλευράς κερδοφορίας για το 2020;
– Εάν κλείναμε ισολογισμό τον Μάιο, θα μπορούσα να σας πω με σιγουριά. Φοβάμαι, όμως, τι θα συμβεί τους επόμενους μήνες, πόσο εύκολα ή δύσκολα θα αντιμετωπίσουμε την κρίση και ποια διάρκεια θα έχει. Οπως η κυβέρνηση αντιμετώπισε σωστά τα ζητήματα υγείας, επιδεικνύοντας μια πολύ υπεύθυνη στάση, ακούγοντας τους ειδικούς, έτσι εύχομαι να ακούσει τους ειδικούς και να χειριστεί σωστά και τα ζητήματα της οικονομίας, με ανάλογη σοβαρότητα και επαγγελματισμό. Πιστεύω ότι έγινε μια καλή αρχή. Συνολικά για την ελληνική οικονομία περιμένω να ακούσω τις ολοκληρωμένες προτάσεις της κυβέρνησης για να μπορώ να κρίνω.
– Αναφερθήκατε νωρίτερα στις επιπτώσεις από τον τουρισμό και την εστίαση. Εσείς διαθέτετε δίκτυο καταστημάτων και σε τουριστικούς προορισμούς, καθώς και καταστήματα χονδρικής (cash & carry). Πόσο έχουν επηρεαστεί οι δραστηριότητες αυτές από την πανδημική κρίση;
– Η χονδρική υπέστη πολύ μεγάλη ζημία, διότι τα περισσότερα καταστήματα που προμηθεύονται προϊόντα από τα cash & carry έκλεισαν και όσα παρέμειναν ανοιχτά, υπολειτουργούσαν. Ευτυχώς η αύξηση των πωλήσεων της λιανικής υπερκάλυψε τις απώλειες από τη χονδρική.
– Οταν τελειώσει αυτή η κρίση, τι αλλαγές πιστεύετε θα έχουν επέλθει στον κλάδο των σούπερ μάρκετ στην Ελλάδα;
– Πιστεύω ότι στο οργανωμένο λιανικό εμπόριο θα υπάρξει συγκέντρωση του κλάδου.
– Στις αρχές του χρόνου αναζωπυρώθηκαν τα σενάρια για εξαγορά της «Μασούτης» από την «ΑΒ Βασιλόπουλος». Τι τελικά έχει γίνει; Σας έχει γίνει πρόταση το τελευταίο διάστημα;
– Οχι, δεν έχει γίνει κάποια πρόταση.
– Τότε πού αποδίδετε αυτή την έντονη φημολογία;
– Θεωρούμε ότι θέλουν να αποκτήσουν την αλυσίδα «Μασούτης», αλλά το πράττουν με λάθος τρόπο. Κι εμείς παρακολουθούσαμε την «Προμηθευτική» τρία χρόνια πριν την αγοράσουμε, αλλά το κάναμε προσεκτικά.
– Εάν γίνει πρόταση, θα τη συζητήσετε;
– Οχι. Πρέπει να σας πω ότι έχει γίνει και μια μεγάλη παρανόηση που μπορεί να οφείλεται στο εξής: είμαστε μια εξωστρεφής επιχείρηση και έχουμε επαφές για θέματα της δουλειάς, ή ακόμη και φιλικές σχέσεις με τους επιχειρηματίες του κλάδου. Εγώ για παράδειγμα έχω πάει στα γραφεία, στις αποθήκες ανταγωνιστικών αλυσίδων για να ανταλλάξουμε ιδέες. Από κάποιους αυτό είναι παρεξηγήσιμο.
– Μετά την απόκτηση της «Προμηθευτικής», έχετε στο πλάνο σας νέες εξαγορές;
– Εμείς έχουμε αποδείξει πως όταν υπάρχουν ευκαιρίες στην αγορά, δηλώνουμε «παρών».
– Υπάρχουν αυτή τη στιγμή ευκαιρίες, για παράδειγμα μικρές αλυσίδες που δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν στον ανταγωνισμό;
– Από μικρές έως μεγάλες και μάλιστα πολύ μεγάλες αλυσίδες.
– Εκτιμάτε ότι θα υπάρξουν αντίστοιχες τάσεις συγκέντρωσης και στον κλάδο των προμηθευτών;
– Ισα ίσα, βλέπουμε να συμβαίνει το αντίθετο. Εχουν μοιραστεί πολύ οι πωλήσεις σε περισσότερες εταιρείες. Δείτε για παράδειγμα τι συμβαίνει στον κλάδο των γαλακτοκομικών. Παλιά καθόριζε το τι θα συμβεί στον κλάδο μία μόνο εταιρεία. Τώρα υπάρχουν πολλές μικρότερες εταιρείες με τοπική παραγωγή, τοπικό χρώμα και μπορούν να προσεγγίσουν τους καταναλωτές είτε διότι πωλούν το προϊόν τους για παράδειγμα μέσα από ένα ηλεκτρονικό κατάστημα, είτε διότι διαθέτουν ένα διαφοροποιημένο προϊόν. Βλέπετε πολύ μικρές επιχειρήσεις να αναπτύσσονται διότι είναι οι αγαπημένες των καταναλωτών, διότι μπορεί ένα προϊόν να είναι για παράδειγμα πιο παραδοσιακό. Βλέπουμε μικρές παραγωγές να έχουν δυναμική.
Αύξηση ηλεκτρονικών αγορών
– Πρόσφατα λανσάρατε και ηλεκτρονικό κατάστημα. Ποια είναι η συμβολή του στον συνολικό σας τζίρο; Πιστεύετε ότι η τάση που αναπτύχθηκε για ηλεκτρονικές αγορές τους δύο τελευταίους μήνες θα συνεχισθεί; Πώς σκοπεύετε να βελτιώσετε την παροχή υπηρεσιών από το ηλεκτρονικό κατάστημα;
– Είναι μια περίοδος που τα ηλεκτρονικά καταστήματα παρουσιάζουν αυξημένη ζήτηση από τους καταναλωτές και κάτι αντίστοιχο συμβαίνει και με το δικό μας, και σίγουρα αυτή η τάση θα συνεχιστεί. Η συμμετοχή του στον τζίρο είναι ακόμα μικρή αλλά με ιδιαίτερα ανοδική τάση και συνεχή αύξηση του μεριδίου. Σχετικά με τη βελτίωση παροχής υπηρεσιών, αυτό γίνεται συνέχεια σε όλα τα επίπεδα. Φροντίζουμε να βελτιώνεται το περιβάλλον αγορών λειτουργικά και αισθητικά, να προσφέρουμε πλούσιο κωδικολόγιο αντίστοιχο με αυτό των φυσικών καταστημάτων, να υπάρχει επάρκεια προϊόντων και να μειώνεται συνεχώς ο χρόνος εκτέλεσης των παραγγελιών. Το ηλεκτρονικό μας κατάστημα ήταν προγραμματισμένο να ανοίξει και είχε γίνει η σχετική προεργασία. Είμαστε τυχεροί διότι η έναρξή του συνέπεσε ακριβώς τη στιγμή που υπήρξε τόσο μεγάλη ανάγκη από τους καταναλωτές για ηλεκτρονικές αγορές.
Στα 25 εκατ. ευρώ το επενδυτικό πλάνο για το 2020
Οι πωλήσεις της «Μασούτης» το 2019 ανήλθαν σε 829,83 εκατ. ευρώ από 770,35 εκατ. ευρώ το 2018, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 7,7%. Τα λειτουργικά κέρδη (EBIT) διαμορφώθηκαν σε 19,82 εκατ. ευρώ έναντι 19,06 εκατ. ευρώ της αμέσως προηγούμενης χρήσης.
Επενδύσεις ύψους 25 εκατ. ευρώ προγραμματίζει για το 2020 η «Μασούτης», οι οποίες είναι εστιασμένες στην αγορά της Αττικής. Ο διευθύνων σύμβουλος της αλυσίδας κ. Ιωάννης Μασούτης, μάλιστα, «βλέπει» το χαμηλό μερίδιο που έχει ακόμη η εταιρεία στην πρωτεύουσα ως κίνητρο για περαιτέρω ανάπτυξη.
– Πώς έκλεισε το 2019 για την εταιρεία από πλευράς πωλήσεων και κερδοφορίας;
– Οι πωλήσεις της εταιρείας ανήλθαν σε 829,83 εκατ. ευρώ από 770,35 εκατ. ευρώ το 2018, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 7,7%. Τα λειτουργικά κέρδη (EBIT) της εταιρείας της χρήσης 2019 διαμορφώθηκαν σε 19,82 εκατ. ευρώ έναντι 19,06 εκατ. ευρώ της χρήσης 2018. Παρουσιάζεται αύξηση, έναντι της προηγούμενης χρήσης, κατά 4%. Τα κέρδη προ φόρων, χρηματοδοτικών, επενδυτικών αποτελεσμάτων και αποσβέσεων (EBITDA) διαμορφώθηκαν σε 56,42 εκατ. ευρώ (38.35 εκατ. ευρώ χωρίς την επίδραση του ΔΠΧΑ 16) έναντι κερδών ύψους 39,78 εκατ. ευρώ την προηγούμενη χρήση.
– Ποια είναι τα αποτελέσματα της εταιρείας ειδικά στην περιοχή της Αττικής, καθώς το 2019 ήταν μια πλήρης χρονιά δραστηριοποίησης για εσάς στην πρωτεύουσα; Θεωρείτε ότι έχετε κερδίσει το στοίχημα της καθόδου σας στην Αθήνα;
– Είμαι πολύ ικανοποιημένος από την πορεία μας στην Αττική και νιώθω πολύ ευχαριστημένος γενικά, το προσωπικό είναι εξαιρετικό, χαίρομαι που συνεργάζομαι μαζί τους. Είναι 1.200 άτομα σε 56 καταστήματά μας στην Αττική και μας κάνουν ιδιαίτερα περήφανους καθημερινά, καθώς οι πελάτες μας εκφράζουν συνέχεια την ικανοποίησή τους. Τα αποτελέσματά μας γενικά είναι πολύ καλύτερα στην Αττική, που σημαίνει η αύξηση που παρουσιάζουμε στην Αττική είναι σημαντικά μεγαλύτερη από αυτήν στις υπόλοιπες περιοχές της Ελλάδας όπου αναπτυσσόμαστε. Βεβαίως το μερίδιό μας στην Αττική είναι ακόμη χαμηλό, προσεγγίζει το 3%, ενώ στο σύνολο της Ελλάδας το μερίδιο αγοράς είναι πάνω από 10% και κάτω από 11%.
Αυτό σημαίνει ότι στην Αττική έχουμε πολύ δρόμο μπροστά μας. Εκεί, όμως, έχουμε μεγάλη δυνατότητα ανάπτυξης και αυτό θεωρώ ότι είναι το δικό μας ατού. Το μεγαλύτερο πλεονέκτημα μιας επιχείρησης, η μεγαλύτερη αξία είναι η προοπτική. Ενώ πριν από τρία χρόνια ήμασταν εγκλωβισμένοι, τώρα έχει ανοίξει μπροστά μας μια μεγάλη αγορά.
– Τι προβλέπει το επενδυτικό σας πλάνο για το 2020; Εχει επηρεασθεί από τις εξελίξεις που επέφερε η πανδημία και εάν ναι, προς ποια κατεύθυνση;
– Οι επενδύσεις για το 2020 υπολογίζουμε ότι θα φτάσουν στο ύψος των 25 εκατ. ευρώ. Είχαμε προγραμματίσει να ανοίξουμε 10 νέα καταστήματα το 2020, αλλά υπήρχαν δυσκολίες στην έκδοση κάποιων αδειών και άλλα τεχνικά θέματα. Είμαστε βέβαιοι ότι όταν επαναλειτουργήσει η οικονομία, θα ξεκινήσουν κανονικά οι συζητήσεις μας με τους συνεργάτες μας, με τους μεσίτες και είμαι βέβαιος ότι θα υπάρχει προσφορά και για άλλα ακίνητα, ώστε να βρούμε τα κατάλληλα. Πάντως, ήδη τον Απρίλιο, εν μέσω πανδημίας, ανοίξαμε νέο κατάστημα στην Αττική, στο Ιλιον, το οποίο σημειώνει εξαιρετικές επιδόσεις, ενώ ολοκληρώσαμε ανακαινίσεις σε άλλα δύο καταστήματα.
– Τα 10 νέα καταστήματα σε ποιες περιοχές της χώρας σχεδιάζετε να τα ανοίξετε;
– Το ενδιαφέρον μας εστιάζεται στην Αττική και τα ακίνητα που βλέπουμε αφορούν σε μεγάλα καταστήματα, άνω των 1.000 τ.μ. Τα καταστήματα του δικτύου της «Προμηθευτικής» είναι κατά βάση μικρά και έτσι η παρουσία της «Μασούτης» στην Αθήνα δεν είναι ανάλογη με αυτή που έχει στη Θεσσαλονίκη. Επίσης, αρκετά καταστήματα της «Προμηθευτικής» δεν εκτείνονται σε ένα επίπεδο, ενώ συχνά δεν διαθέτουν θέσεις στάθμευσης. Διαπιστώσαμε όμως ότι στην Αθήνα αυτή η υπηρεσία, οι θέσεις στάθμευσης, είναι κάτι που το ζητούν περισσότερο οι καταναλωτές σε σύγκριση με τη Θεσσαλονίκη.
– Παρατηρείται διεθνώς μια τάση και λόγω της πανδημίας να επικεντρώνονται οι βιομηχανίες σε βασικά προϊόντα, σε λιγότερους κωδικούς. Πώς το σχολιάζετε αυτό;
– Η τάση των πωλήσεων δείχνει την κατεύθυνση για το πού πρέπει να επενδύσεις, πού πρέπει να εστιάσεις την παραγωγή σου, πού πρέπει να επικεντρώσεις το ενδιαφέρον σου ακόμη και στη διαφήμιση. Οπότε πρέπει να εγκαταλείψεις κάποιους κωδικούς. Δεν υπάρχει σήμερα η ανάγκη του νέου κωδικού. Ετσι και αλλιώς τα προϊόντα και οι κωδικοί είναι ήδη παρά πολλά.