Χαλκιδική: Αμφισβητούμενη "επένδυση" απειλεί περιοχή μεγαλης αρχαιολογικής και τουριστικής αξίας
Σοβαρά ερωτήματα σε σχέση με το σχέδιο δημιουργίας μεγάλης μονάδας υδατοκαλλιέργειας στην Ολυμπιάδα Χαλκιδικής.
Από την ενδελεχή μελέτη του φακέλου αδειοδότησης προκύπτουν σημαντικά κενά, τα οποία προβληματίζουν.
Εκτός του ότι η μονάδα ενδέχεται να χωροθετείται σε έκταση με αρχαιολογικά ευρήματα, πολύ κοντά στα αρχαία Στάγειρα, το μέγεθος της μονάδας, η χωροθέτηση των κλωβών στην ευθεία από την παραλία της Ολυμπιάδας κι η κατασκευή χερσαίων εγκαταστάσεων σε περιοχή Natura αποτελούν προβληματικά σημεία.
Οι μελέτες, δε, που συνοδεύουν τα σχετικά ζητήματα εμπεριέχουν ασάφειες, ιδιαίτερα σε ότι αφορά τον αντίκτυπο της μονάδας σε θαλάσσια και χερσαία απόβλητα, ενώ τίθεται και θέμα ασφάλειας της εγκατάστασης, καθώς σύμφωνα με τα στοιχεία του φακέλου και των υπηρεσιών που γνωμοδοτούν δεν έχει ληφθεί υπόψη και δεν έχει μελετηθεί σχολαστικά το ζήτημα των ισχυρών θαλάσσιων ρευμάτων που αναπτύσσονται στην περιοχή.
Ερώτηση προς 4 συναρμόδια Υπουργεία κατέθεσε η Κυριακή Μάλαμα ως προς τους σχεδιασμούς για κατασκευή μεγάλης μονάδας υδατοκαλλιέργειας στην Ολυμπιάδα Χαλκιδικής.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ερώτησης :
"ΕΡΩΤΗΣΗ
Αθήνα, 19 Οκτωβρίου 2020
Προς τους κ. Υπουργούς :
- Περιβάλλοντος κι Ενέργειας
- Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων
- Πολιτισμού κι Αθλητισμού
- Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής
Θέμα : Σοβαρά ερωτήματα σε σχέση με το σχέδιο δημιουργίας μονάδας υδατοκαλλιέργειας στην Ολυμπιάδα Χαλκιδικής.
Στα 2,1 χιλιόμετρα από την παραλία της Ολυμπιάδας και στα 1,4 χιλιόμετρα από τα αρχαία Στάγειρα σχεδιάζεται η ανάπτυξη μονάδας υδατοκαλλιέργειας 18 κλωβών και μιας πλωτής εξέδρας 150 τ.μ., σε θαλάσσια έκταση 26 στρεμμάτων, χωροθετημένη σε περιοχή όπου εμφανίζονται θαλάσσια ρεύματα, τα οποία αναπτύσσουν πολύ μεγάλη ταχύτητα, σύμφωνα με την ίδια την μελέτη του έργου, καθώς και χερσαίας μονάδας επεξεργασίας αλιευμάτων, η οποία προτείνεται να χωροθετηθεί σε περιοχή Natura - 2000.
Συγκεκριμένα, όπως αναφέρεται στο φάκελο της ΜΠΕ του έργου “Η θέση του έργου βρίσκεται εντός των ορίων της Ειδικής Zώνης Διατήρησης [ΕΖΔ] [Special Areas of Conservation – SAC] για τα υπόλοιπα είδη και το περιβάλλον [Ν. 2011 [ΦΕΚ Α/1.10.2011] με κωδικό GR ‘’Στρατωνικό – κορυφή Σκαμνί’’. Η συγκεκριμένη εγκατάσταση, σύμφωνα με την ίδια μελέτη προβλέπει, στην πλήρη ανάπτυξη της, 1200 τόνους αλιευμάτων κατ’ έτος. Το μέγεθος της υδατοκαλλιέργειας την κατατάσει στα προς αδειοδότηση έργα της κατηγορίας Α1, δηλαδή έργα “που ενδέχεται να έχουν πολύ σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον”.
Σημειώνεται ότι, το Τμήμα Παρακολούθησης και Προστασίας των Υδατικών Πόρων της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Μακεδονίας Θράκης επισημαίνει ότι οι ανάγκες σε γλυκό νερό για παραγωγή πάγου και για πλύσιμο των εγκαταστάσεων ανέρχεται ετησίως στα 30 χιλιάδες κυβικά μέτρα, όσο δηλαδή καταναλώνουν περίπου 200 νοικοκυριά.
Η εταιρία φορέας του έργου, σύμφωνα με τα στοιχεία της εγγραφής της στα ανοικτά δεδομένα του Γενικού Επαγγελματικού Μητρώου έχει μετοχικό κεφάλαιο 10.000 ευρώ και έδρα τον Ταξιάρχη Χαλκιδικής. Επίσης, η συγκεκριμένη εταιρία είναι εγγεγραμμένη στο Γ.Ε.ΜΗ. ως κεφαλαιουχική και δεν φαίνεται να έχει δραστηριοποιηθεί ποτέ άλλοτε στον τομέα των υδατοκαλλιεργειών.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που είναι δημοσίως διαθέσιμα στο Ηλεκτρονικό Περιβαλλοντικό Μητρώο του ΥΠΕΝ, προκύπτουν μια σειρά από προβληματικά ζητήματα για το έργο. Συγκεκριμένα, παρά το γεγονός ότι κατατάσσεται στην κατηγορία Α1 και χωροθετείται σε περιοχή Nartura - 2000, στην ειδική οικολογική αξιολόγηση που υποβάλλει ο μελετητής του έργου προς το Υπουργείο Περιβάλλοντος, ισχυρίζεται ότι πρόκειται για έργο “πολύ μικρής κλίμακας” (σελ. 48). Ο ίδιος μελετητής στην Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του χερσαίου τμήματος της εγκατάστασης (σελ. 22) χαρακτηρίζει την εγκατάσταση “μονάδα μεσαίου μεγέθους”, ενώ προβλέπει και κατασκευή λιμενικής εγκτάστασης. (Σελ. 27).
Στον εν λόγω φάκελο πολλές δημόσιες υπηρεσίες έχουν εκφράσει μέχρι στιγμής αντιρρήσεις ή ερωτηματικά. Συγκεκριμένα :
❓Η Εφορεία Αρχαιοτήτων Χαλκιδικής κι Αγίου Όρους επισημαίνει στο υπ. αριθμ. ΥΠΠΟΑ/ΓΔΑΠΚ/ΕΦΑΧΑΓΟΡ/447457/321193/5617 και με ημερομηνία 27/8/2019 έγγραφο της ότι “στη φάση υλοποίησης του έργου πρόκειται να πραγματοποιηθούν εκσκαφικές εργασίες και υπάρχει πιθανότητα εντοπισμού αρχαιοτήτων”. Παρόλα αυτά γνωμοδοτεί καταρχήν θετικά στην υλοποίηση του έργου , χωρίς όμως να έχει γίνει αυτοψία για να συσχετιστεί η θέση του έργου με την θέση των αρχαίων Σταγείρων.
Η Διεύθυνση Υδατοκαλλιεργειών του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων επισημαίνει στο υπ. αριθμ. 1036/212545, με ημερομηνία 22/10/2019 έγγραφο της, επισημαίνει ότι : “Σε ότι αφορά την προτεινόμενη στην μελέτη εφαρμογή της μεθόδου “Ολοκληρωμένου Συστήματος Εκτροφής”, με παράλληλη εκτροφή στη μονάδα δίθυρων μαλακίων, δεκάποδων καρκινοειδών και μελλοντικά φυκών, η Υπηρεσία μας θεωρεί ότι αυτή δεν μπορεί να εγκριθεί και να εφαρμοστεί στην παρούσα φάση για λειτουργία μονάδας σε παραγωγικό επίπεδο.” αλλά και ότι “ δεν υφίσταται θεσμικό πλαίσιο για την εν λόγω μέθοδο”. Στο ίδιο έγγραφο, σε άλλο εδάφιο και με δεδομένη την παραδοχή της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων ότι στην περιοχή χωροθέτησης των κλωβών τα θαλάσσια ρεύματα αναπτύσσουν μεγάλες ταχύτητες, η Υπηρεσία επισημαίνει ότι “πρέπει να προσκομιστούν τα στοιχεία τεκμηρίωσης των θαλάσσιων ρευμάτων”, όπως επίσης και “για την τεκμηρίωση της μη ύπαρξης Ποσειδωνίας στη θέση εγκατάστασης της πλωτής μονάδας” . Παρόλα αυτά γνωμοδοτεί θετικά στην υλοποίηση του έργου.
Με δεδομένο ότι απαιτείται λιμενική εγκατάσταση, η Διεύθυνση Λιμενικών και Κτιριακών Υποδομών του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, με το υπ. αριθμ. 3122.1-Λ22/7680/2020 και με ημερομηνία 4/2/2020 επισημαίνει ότι “Σχετικά με την προτεινόμενη λύση ανάπτυξης προβλήτας και λειτουργίας ταινίας μεταφοράς από το χέρσο προς τη θάλασσα η Υπηρεσία μας θα τοποθετηθεί εφόσον κριθεί απαραίτητο και κατά λόγο αρμοδιότητας μετά τον καθορισμό των κατασκευαστικών χαρακτηριστικών τους από την ακτομηχανική μελέτη”. Παρόλα αυτά γνωμοδοτεί θετικά στην υλοποίηση του έργου”.
Από καμία υπηρεσία δεν γίνεται αξιολόγηση του εγγράφου ΑΠ 25457/30/09/-03/10/2019 του τοπικού συμβουλίου Ολυμπιάδας όπου επικαλείται την ΚΥΑ 31722-04/11/2011 (αρθ. 7 , παρ 1Α) που ορίζει ρητά ότι “ θα πρέπει να αποφεύγεται η χωροθέτηση νέων μονάδων σε περιοχές με ιδιαίτερη τουριστική δραστηριότητα.”
Τέλος, αξίζει να επισημανθεί ότι ο φάκελος της αδειοδότησης είχε υποβληθεί αρχικά 17.1.2018 στο Υπουργείο Περιβάλλοντος, όμως μετά από τον έλεγχο προέκυψε ελλιπής, σύμφωνα με την Διεύθυνση Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης του Υπουργείου, καθώς δεν περιελάμβανε αναλυτική περιγραφή και σχεδιασμό των έργων που θα κατασκευαστούν στην αιτούμενη από το Δασαρχείο Αρναίας Χερσαία Περιοχή και την Ειδική Οικολογική Αξιολόγηση που απαιτείται για έργα σε περιοχές Natura. (Έγγραφο Α.Π.: ΥΠΕΝ/∆ΙΠΑ/57960/1581 με ημερομηνία 4/9/2018). Τα εν λόγω στοιχεία φαίνεται να συμπληρώθηκαν, με σημαντική καθυστέρηση, στις 11/7/2019 (αρ. πρωτ. 66982/4283/22.07.2019 έγγραφο της Διεύθυνσης Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης του ΥΕΝΠ).
Επειδή προκύπτουν σημαντικά ζητήματα από την χωροθέτηση μίας μεγάλης μονάδας υδατοκαλλιέργειας σε περιοχή πολύ κοντά στην Ολυμπιάδα και στα Αρχαία Στάγειρα, σε περιοχή με τουριστικό κι αρχαιολογικό ενδιαφέρον.
Ερωτώνται οι κ. Υπουργοί :
Η κυρία Υπουργός Πολιτισμού κι Αθλητισμού συμφωνεί με την θετική γνωμοδότηση της υπηρεσίας της για χωροθέτηση υδατοκαλλιέργειας σε περιοχή όπου πιθανόν να υπάρχουν αρχαιότητες και σε άμεση οπτική γειτνίαση με τα αρχαία Στάγειρα;
Ο κύριος Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων συμφωνεί με την θετική γνωμοδότηση της υπηρεσίας του για αδειοδότηση υδατοκαλλιέργειας με μέθοδο που δεν έχει εφαρμοστεί και χωρίς να υπάρχουν στοιχεία τεκμηρίωσης ως προς την ταχύτητα των θαλασσίων ρευμάτων στην περιοχή χωροθέτησης της υδατοκαλλιέργειας;
Ο κύριος Υπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής συμφωνεί με την θετική γνωμοδότηση της υπηρεσίας του για την χωροθέτηση του χερσαίου τμήματος του έργου, παρόλο που δεν έχει κατατεθεί ακτομηχανική μελέτη για την κατασκευή προβλήτα και ταινίας μεταφοράς αλιευμάτων;
Ο κύριος Υπουργός Περιβάλλοντος κι Ενέργειας συμφωνεί με την χωροθέτηση ενός τέτοιου έργου σε πολύ κοντινή απόσταση από την Ολυμπιάδα κι εντός προστατευόμενης περιοχής Natura;
Η ερωτούσα βουλευτής
Κυριακή Μάλαμα "