Η Black Friday είναι κάτι περισσότερο από μια απλή περίοδος εκπτώσεων, είναι ένα φαινόμενο που κάθε χρόνο αποκτά μεγαλύτερες διαστάσεις. Αρχικά, η Παρασκευή μετά την Ημέρα των Ευχαριστιών στις Ηνωμένες Πολιτείες σηματοδοτούσε την έναρξη της εορταστικής περιόδου, αλλά με τα χρόνια έγινε παγκόσμιο σύμβολο κατανάλωσης, με προσφορές που υπόσχονται θεαματικές εκπτώσεις.
Πώς ξεκίνησε όμως και πώς έφτασε στο σημείο να επηρεάζει καταναλωτές σε όλο τον κόσμο;
Γιατί ονομάζεται έτσι;
Η προέλευση του όρου "Black Friday" έχει ποικίλες εξηγήσεις. Μια από τις πιο γνωστές αναφέρεται στη δεκαετία του 1960, όταν η αστυνομία της Φιλαδέλφειας περιέγραφε με αυτόν τον όρο το χάος που επικρατούσε στους δρόμους μετά την Ημέρα των Ευχαριστιών.
Χιλιάδες άνθρωποι είχαν κατακλύσει την πόλη για να επωφεληθούν από τις εκπτώσεις και να παρακολουθήσουν έναν σημαντικό αγώνα του αμερικανικού ποδοσφαίρου. Η κατάσταση ήταν τόσο χαοτική που οι αστυνομικοί δούλευαν ασταμάτητα, αναγκασμένοι να αντιμετωπίσουν διάφορα ζητήματα, από κυκλοφοριακή συμφόρηση, μέχρι βανδαλισμούς και κλοπές.
Ωστόσο, υπάρχει και μια ερμηνεία σχετική με την οικονομία: για τους εμπόρους, η Black Friday συμβόλιζε την ημέρα που οι πωλήσεις τους περνούσαν από το "κόκκινο" (ζημίες) στο "μαύρο" (κέρδη) στα λογιστικά βιβλία. Αυτό το αφήγημα, αν και συχνά θεωρείται "δημιούργημα" του μάρκετινγκ, ενίσχυσε τη θετική εικόνα της ημέρας.
Από την άλλη πλευρά, δεν λείπουν οι πιο σκοτεινές συνδέσεις. Ο όρος "Black" χρησιμοποιήθηκε και στο παρελθόν για καταστροφικά γεγονότα, όπως το κραχ της αγοράς χρυσού το 1869. Ενώ αυτή η σύνδεση είναι τυχαία, παραμένει ενδιαφέρον πώς μια αρνητική λέξη επαναπροσδιορίστηκε και υιοθετήθηκε για να περιγράψει κάτι που οι καταναλωτές περιμένουν με ενθουσιασμό.
Παγκόσμιο πολιτιστικό φαινόμενο
Η Black Friday σήμερα έχει εξελιχθεί σε παγκόσμιο πολιτιστικό φαινόμενο. Δεν περιορίζεται πλέον στα φυσικά καταστήματα, καθώς οι ηλεκτρονικές αγορές έχουν αλλάξει τα πάντα, με τις εκπτώσεις να ξεκινούν πολλές φορές εβδομάδες πριν. Εν τω μεταξύ, εικόνες από ουρές χιλιομέτρων και καβγάδες για το τελευταίο προϊόν σε έκπτωση γεμίζουν τα social media κάθε χρόνο.
Οι ουρές έξω από τα καταστήματα, οι online μάχες για την καλύτερη τιμή, ακόμα και τα memes που γεμίζουν τα social media, όλα αποτελούν μέρος της παράδοσης.