Ζω στην Ελλάδα του 2016. Οι πολίτες εδώ, βρισκόμαστε χρόνια σε κατάσταση οικονομικής και κοινωνικής χρεοκοπίας, αλλά δεν μας το λένε για να μην πέσουμε στη κατάθλιψη, στα χάπια και στην ανάγκη των νευρολόγων-ψυχιάτρων.
Οι φίλοι μας που μένουν αλλού, έξω, στην αναπτυγμένη Ευρώπη, χαίρονται που εμείς αγνοούμε την αλήθεια, γιατί έτσι γλιτώνουν από τις συνέπειες του να γνωρίζαμε και να απαιτούσαμε όχι άλλα τοκογλυφικά αεροδάνεια, αλλά διευκολύνσεις υπέρ του φαλιρισμένου. Οι άλλοι, οι δικοί μας άνθρωποι, που φροντίζουν για το καλό και την ευημερία μας, μας ταΐζουν σανό εμπλουτισμένο με γερές δόσεις αυταπάτης και ψευδαισθήσεων, και προσφέρουν λοβοτομές σε τιμές ευκαιρίας για όλα τα μέλη της οικογένειας.
Μέσα λοιπόν στο παραμυθένιο αυτό σκηνικό, διαβιώ και δρω καθημερινώς. Οι στιγμές που με κάνουν να αναρωτιέμαι για το τι έχω κάνει και μου αξίζει όλη αυτή η ευτυχία, είναι αναρίθμητες. Είναι πολύ σπουδαίο να νιώθεις ότι μετράς ως πολίτης, ως άνθρωπος, ως ευρωπαία, ως γυναίκα της εποχής σου.
Η Θεσσαλονίκη είναι η πόλη όπου όλο αυτό λαμβάνει διαστάσεις. Αποκτά σάρκα και οστά. Που από θεωρητικό γίνεται έμπρακτο. Τι να πρωτοπεί κανείς και τι να μιλήσει; Για την ποιότητα ζωής; Για την καθαριότητα; Για την αλληλεγγύη; Για τον ανθρωπιστικό πολιτισμό; Για τι; Άπαξ και αρχίσω, δεν θα σταματήσω.
Δεν θα αρκεστώ στις αμπελοφιλοσοφίες. Θα προχωρήσω σε παράδειγμα. Μια απλή, σαν όλες τις φθινοπωρινές, μέρα στη συν+πρωτεύουσα:
Από βραδύς, κοιτάζω το ημερολόγιο και επιβεβαιώνω ότι την επομένη θα δω το φως το αληθινό. Είναι το ραντεβού στον οφθαλμίατρο, το οποίο έκλεισα μήνες πριν. Στην Ελλάδα, το σύστημα υγείας, σου εξασφαλίζει το χρονικό διάστημα μήπως και γίνει το θαύμα! Μήπως και ιανθείς από μόνος σου ή με τη βοήθεια του θεού που πιστεύεις, χωρίς να ταλαιπωρηθείς με ιατρικές επισκέψεις και χωρίς φυσικά να ενοχλείς και τους συνεργαζόμενους προμηθευτές υγείας. Σε ‘μένα δεν συνέβη δυστυχώς αυτό κι έπρεπε να κάνω το καθήκον μου.
Το ραντεβού ορισμένο για τις 09:15, στο κέντρο της πόλης. Λεωφορεία δεν έχει, το μετρό είναι ακόμα ανέκδοτο, το τραμ last year, αυτοκίνητο δεν κατεβάζω λόγω έλλειψης χώρων στάθμευσης, ιδιωτικό πάρκινγκ δεν πληρώνω, ούτε ταξί παίρνω, εξάλλου no money honey, χωρίς ποδηλατόδρομο, το δίκυκλο μια χαρά λειτουργεί σαν καλόγερος με ρούχα και τσάντες φορτωμένο, άρα; Θα περπατήσω!
Φοράω αθλητικά, βάζω ακουστικά και ξεκινώ μια ώρα πριν. Ευκαιρία και για γυμναστική. Όσο προχωρώ, συναντώ απίστευτο μποτιλιάρισμα και κάθε δρόμο πηγμένο από κάθε είδους όχημα. Κορναρίσματα, «γαλλικά», παραβάσεις.
Άρχισα να αμφιβάλλω για πολλά που έμαθα όταν έδινα σήματα στο Α’ ΚΤΕΟ, που είναι δίπλα στο Β’ ΚΤΕΟ, που στέκεται έρημο, που πριν είχε στηθεί τσαντίρι υποδοχής μεταναστών και πάλι στέκεται έρημο. Στα πεζοδρόμια, σλάλομ, ανάμεσα σε αυτοκίνητα, μηχανάκια, τραπεζοκαθίσματα, τρύπες δήθεν έργων υποδομής.
Σε όλη τη διαδρομή παρατήρησα εικόνες εγκατάλειψης και αστικής παρακμής. Όχι φυσικά ότι δεν το είχα ξαναδεί ή ότι δεν το είχα ξανασκεφτεί, αλλά μου κακοφάνηκε. Σκουπίδια παντού, δυσωδία από κάτουρα και βρώμα, ακαθαρσίες ζώων και μάλλον όχι αδέσποτων, ακλάδευτα δέντρα, άγρια χορτάρια και παράσιτα σε κάθε σχισμή και παρτέρι, καταστραμμένες πλάκες πεζοδρομίου, άθλια γκράφιτι. Είναι η Θεσσαλονίκη μητρόπολη των Βαλκανίων; Είναι μια αξιοπρεπής ευρωπαϊκή πόλη; Η απάντηση που μου καρφώθηκε στο νου προφανής. Ο Mazower φταίει, αυτός μας φούσκωσε τα μυαλά!
Όσο προχωρούσα τόσο θύμωνα.
Θύμωνα γιατί συνειδητοποιούσα ότι μάλλον αυτό είναι που μας αξίζει. Να επιρρίψουμε τις ευθύνες στις ανεύθυνες δημοτικές αρχές, στο κράτος ζόμπι και στους διεφθαρμένους οργανισμούς (όχι ΟΑΣΘ δεν σε φωτογραφίζω!). Να στραφούμε εναντίον τους. Να φωνάξουμε, να διαμαρτυρηθούμε. Αλλά πότε θα κάνουμε την αυτοκριτική μας ως πολίτες;
Εμείς που είμαστε γνώστες και κριτές των πάντων, εμείς που έχουμε άποψη για το κάθε τι επιστητό, εμείς που δεν μας κοροϊδεύει κανείς γιατί τους έχουμε καταλάβει, εμείς οι ελληναράδες, γιατί δεν μπορούμε να σταθούμε στο ύψος των περιστάσεων και να αναλάβουμε δράση. Κι όταν λέω δράση, σε πολλές περιπτώσεις εννοώ και τη μη δράση. Ας μην κάνουμε αυτό που ρυπαίνει, που δυσχεραίνει, που καταστρέφει, που ασχημαίνει, που ενοχλεί.
Για την ιστορία, έφτασα στην ώρα μου στο ραντεβού, με καινούρια πνευμόνια και γάμπα-πέτρα. Όταν σκέφτονται για την καλή σου σωματική υγεία, μπορείς να τους κακίσεις;! Ασχέτως που λιποθύμησα μόλις συνειδητοποίησα ότι έπρεπε όλο αυτό να το επαναλάβω και στην επιστροφή…
Άννα Παπαδοπούλου