Ο Δημήτρης Κουφοντίνας είναι Έλληνας καταδικασμένος και φυλακισμένος τρομοκράτης , μέλος της 17 Νοέμβρη. Ήταν ένα από τα πρωταγωνιστικά μέλη της οργάνωσης και βασικός δολοφόνος της.
Ζούσε επί σειρά ετών στην ανωνυμία με σκοπό να διαφύγει από τις αρχές. Παραδόθηκε αυτοβούλως στην Γενική Αστυνομική Διεύθυνση Αθηνών το 2002. Αφού συνελήφθη, δικάστηκε στη δίκη των μελών της οργάνωσης και καταδικάστηκε σε 11 φορές ισόβια και 25 χρόνια κάθειρξη για συμμετοχή σε 11 ανθρωποκτονίες, σε εκρήξεις, σε ληστείες και για συμμετοχή στην οργάνωση.
Βιογραφικά στοιχεία
Γεννήθηκε το 1958 στην Τερπνή Βισαλτίας Σερρών.
Το 1972 εγκαταστάθηκε μόνιμα στην Αθήνα με τους γονείς του, όπου τελείωσε το Ε΄ Γυμνάσιο Εξαρχείων και στη συνέχεια φοίτησε στο Οικονομικό Τμήμα της Νομικής Σχολής Αθηνών, χωρίς να ολοκληρώσει τις σπουδές του.
Στο σκεπτικό της απόφασης του δικαστηρίου αναφέρεται πως δεν εργάστηκε ποτέ στη ζωή του, παρά μόνο τα τελευταία χρόνια σαν μελισσοκόμος βοηθώντας στην εργασία την Αγγελική Σωτηροπούλου.
Ο ίδιος ισχυρίσθηκε επίσης ότι παρέδιδε κατ' οίκον μαθήματα μαθηματικών.
Δράση με τη 17Ν και φυλάκιση
ΠΑΣΟΚ και Μαοϊκές οργανώσεις
Από τα παιδικά του χρόνια είχε αριστερές τάσεις και ήδη ως μαθητής είχε ενταχθεί στην τοπική οργάνωση της ΠΑΜΚ (μαθητικό τμήμα του ΠΑΣΟΚ) της περιοχής Γκύζη, και μάλιστα υπήρξε ένας από τους πρωτεργάτες της δημιουργίας του Μαθητικού Αγώνα, της εφημερίδας των μαθητών του ΠΑΣΟΚ, στην οποία αρθρογραφούσε συστηματικά.
Στο βιβλίο του, εξηγεί την προτίμησή του για το πρώιμο μεταπολιτευτικό ΠΑΣΟΚ:
«Σε αυτό τον πολιτικό χώρο [ΠΑΣΟΚ] προσχώρησαν πολλοί ριζοσπαστικοποιημένοι νέοι, σεβαστοί αντιδικτατορικοί αγωνιστές, παλιοί αντάρτες και καπεταναίοι του ΕΛΑΣ και του ΔΣΕ.
Πέρα από παγιωμένο κόμμα ήταν ένας πολιτικός χώρος στον οποίο συνυπήρχαν όλες οι τάσεις της Αριστεράς.
Τα γραφεία των τοπικών οργανώσεων στολίζονταν με αφίσες του Μαρξ και του Άρη. Λίγο αργότερα άνοιξαν τα τότε κεντρικά γραφεία του ΠΑΣΟΚ, Πανεπιστημίου και Μπενάκη, κάτω από τα γραφεία της Ελευθεροτυπίας. Βρισκόμουν εκεί καθημερινά. Μπορούσες, τότε, να βρεις εκεί αξιόλογους ανθρώπους, αγωνιστές με ιστορία σε όλη τη διαδρομή των τελευταίων δεκαετιών, ανθρώπους σεμνούς, συγκροτημένους, με πραγματικό ενδιαφέρον για την τύχη αυτού του λαού.
Οι συζητήσεις μαζί τους ήταν μεγάλο σχολείο για μένα. Σπούδαζα τη συλλογική μνήμη, μάθαινα την πραγματική ιστορία, τη ζωντανή προφορική ιστορία που ανέτρεπε τα στερεότυπα των σχολικών εγχειριδίων.»
Σε ηλικία 17 ετών, συμμετείχε στις διαμαρτυρίες για την κατασκευή του αεροδρομίου στα Σπάτα όπου και συνελήφθη από την αστυνομία.
Στη συνέχεια αποτέλεσε ένα από τα πιο δυναμικά στελέχη της Νεολαίας ΠΑ.ΣΟ.Κ., από την οποία όμως τελικά διεγράφη λόγω των ακραίων απόψεών του, καθώς ήταν υπέρ του ένοπλου αγώνα για τον σοσιαλιστικό μετασχηματισμό της κοινωνίας. Στο βιβλίο του περιγράφει την αποξένωσή του από την ηγεσία του ΠΑΣΟΚ:
«Μπορούσες ακόμα να ξεχωρίσεις τους ανθρώπους του κομματικού μηχανισμού: Στενόμυαλοι, τυπολάτρες, με όλες τις γραφειοκρατικές αγκυλώσεις, επιφυλακτικοί σε οτιδήποτε καινοτόμο. Που από τότε ονειρεύονταν αυτό ακριβώς που θα γίνουν αργότερα: Κρατικά στελέχη, διοικητές τραπεζών και οργανισμών, γραμματείς υπουργείων, βουλευτές και υπουργοί. Πλούσιοι. Οσμιζόσουν ήδη πάνω τους την αποφορά της διαφθοράς και των μελλοντικών τους σκανδάλων.»
Μετά τη διαγραφή του από το ΠΑΣΟΚ, προσέγγισε τον Μαοϊκό χώρο (ΕΚΚΕ και ΚΚΕ-μλ)
Ένταξη στη 17Ν και δραστηριοποίηση
Γρήγορα εγκατέλειψε την έκφραση και δράση μέσω νόμιμων κομμάτων και πέρασε στη ένοπλη δράση. Έτσι, έγινε μέλος της τρομοκρατικής οργάνωσης 17Ν γύρω στο 1981-1983] και βοηθούσε στη στρατολόγηση νέων μελών και πρωτοστατούσε στις ενέργειες των διάφορων πυρήνων της οργάνωσης. Ήταν και ο ταμίας της οργάνωσης, ο οποίος διαχειριζόταν ένα μέρος από τα χρήματα-προϊόντα των ληστειών. Μοίραζε μικροποσά στους συγκατηγορουμένους του, ενώ τα κέρδη των ληστειών της 17Ν ουδέποτε βρέθηκαν και μόνο αυτός και ο Γιωτόπουλος γνωρίζουν πού τελικά βρίσκονται τα χρήματα. Ο ίδιος φέρεται μισθοδοτούμενος, ως αποκλειστικής απασχόλησης μέλος της οργάνωσης. Επίσης ήταν παρών στις περισσότερες πράξεις της οργάνωσης για αυτό βαρυνόταν με πολλές κατηγορίες.
Σύμφωνα με την ΕΛ.ΑΣ., ο Δ. Κουφοντίνας χρησιμοποιούσε δύο τουλάχιστον ψευδώνυμα, το «Δημήτρης Λαμπρόπουλος» και το «Δημήτρης Σωτηρόπουλος».
Παράδοση στις αρχές και δίκη
Παραδόθηκε τελικά στην Αντιτρομοκρατική Υπηρεσία αυτοβούλως, το μεσημέρι της Πέμπτης 5 Σεπτεμβρίου 2002, δηλώνοντας ότι αναλαμβάνει την πολιτική ευθύνη για τη δράση της 17Ν. Του απαγγέλθηκαν κατηγορίες για 200 αδικήματα σε 84 ενέργειες, μεταξύ των οποίων και ανθρωποκτονίες, που διέπραξε ως μέλος της τρομοκρατικής οργάνωσης, από τις αρχές του 1983.
Μεταξύ άλλων καταδικάστηκε για τις εξής δολοφονίες:
- 21 Φεβρουαρίου 1985: Νίκος Μομφεράτος, εκδότης της Απογευματινής
- 21 Φεβρουαρίου 1985: Παναγιώτης Ρουσέτης, οδηγός του Νίκου Μομφεράτου
- 8 Απριλίου 1986: Δημήτρης Αγγελόπουλος, βιομήχανος, πρόεδρος της Χαλυβουργικής
- 1η Μαρτίου 1988: Αλ. Αθανασιάδης-Μποδοσάκης, επιχειρηματίας
- 28 Ιουνίου 1988: Ουίλιαμ Νορντίν, πλοίαρχος του Αμερικανικού Πολεμικού Ναυτικού και Ακόλουθος Αμύνης της αμερικανικής πρεσβείας
- 26 Σεπτεμβρίου 1989: Παύλος Μπακογιάννης, βουλευτής της ΝΔ
- 12 Μαρτίου του 1991: Ρόναλντ Στιούαρτ, λοχίας της Αμερικανικής Πολεμικής Αεροπορίας
- 7 Οκτωβρίου 1991: Τσετίν Γιοργκού, Τούρκος διπλωμάτης
- 14 Ιουλίου 1992: Αθανάσιος Αξαρλιάν, φοιτητής (κατά την απόπειρα δολοφονίας του τότε υπουργού Οικονομικών Ιωάννη Παλαιοκρασσά)
- 24 Ιανουαρίου 1994: Μιχάλης Βρανόπουλος, διοικητής της Εθνικής Τράπεζας επί κυβέρνησης Μητσοτάκη
- 4 Ιουλίου 1994: Ομέρ Σιπαχίογλου, Τούρκος διπλωμάτης
- 28 Μαΐου του 1997: Κώστας Περατικός, εφοπλιστής
- 8 Ιουνίου 2000: Στίβεν Σόντερς, ταξίαρχος και στρατιωτικός ακόλουθος της βρετανικής πρεσβείας.
Ο Θάνος Αξαρλιάν σκοτώθηκε από ρουκέτα που αστόχησε όταν ρίφθηκε κατά του οχήματος όπου βρισκόταν ο τότε υπουργός Οικονομικών Ιωάννης Παλαιοκρασσάς, η γυναίκα του και η 14χρονη ανιψιά του.
Επίσης, κατηγορήθηκε για συνέργεια σε απόπειρες δολοφονιών και για ενεργή συμμετοχή σε δεκάδες βομβιστικές επιθέσεις. Πάντως απαλλάχθηκε από την κλοπή όπλων από το στρατόπεδο Συκουρίου στις 24 Δεκεμβρίου 1989, αφού η δίωξη που είχε ασκηθεί αφορούσε «κλοπή σε βαθμό πλημμελήματος», αδίκημα που παραγράφεται στην πενταετία.
Συνήγορος υπεράσπισής του ήταν η Γιάννα Κούρτοβικ. Περάτωσε την απολογία του διαβάζοντας απόσπασμα από ποίημα του Παλαμά.Οι ποινές που του επιβλήθηκαν ήταν
- Πρωτόδικη απόφαση: 13 φορές ισόβια και 25 χρόνια κάθειρξη για συμμετοχή σε 11 δολοφονίες, ληστείες, εκρήξεις και συμμετοχή στη 17Ν.
- Εφετειακή απόφαση: 11 φορές ισόβια και 25 χρόνια κάθειρξη για συμμετοχή σε 11 δολοφονίες, εκρήξεις, ληστείες και συμμετοχή στη 17Ν.
Χορήγηση αδειών
Ύστερα από 15 χρόνια στη φυλακή, σοβαρές πολιτικές αντιδράσεις ξέσπασαν μετά τη χορήγηση αδειών στον Δημήτρη Κουφοντίνα από το 2017, με τον αριθμό να ξεπερνάει τις 18 ημέρες μέσα στο έτος 2018. Κάνοντας χρήση του άρθρου 55 του νόμου 2776/1999, για τις τακτικές άδειες, και έχοντας συμπληρώσει τις νόμιμες προϋποθέσεις για την χορήγηση τακτικής άδειας απουσίας, από τις 6 Σεπτεμβρίου 2010, έλαβε την πρώτη άδεια τον Νοέμβριο του 2017. Η αντιπολίτευση κατηγόρησε το νόμο του Νίκου Παρασκευόπουλου, και συγκεκριμένα λόγω των άρθρων 43-44 για την αποσυμφόρηση των φυλακών, ότι ο Δημήτρης Κουφοντίνας μπόρεσε να αιτηθεί νόμιμα τις εν λόγω άδειες
Η συγκεκριμένη δυνατότητα χαρακτηρίστηκε ως απαράδεκτη από πολλά ΜΜΕ και Έλληνες, αλλά και ξένους, πολιτικούς, που διαφώνησαν με τη χορήγηση αδειών σε έναν κρατούμενο που εκτίει ποινή ισόβιας κάθειρξης. Η οικογένεια Μπακογιάννη, με αφορμή τη δολοφονία του Παύλου Μπακογιάννη το 1989, κατηγόρησε ανοιχτά τόσο τη δικαιοσύνη, αλλά και την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ για ειδική μεταχείριση κρατουμένου. Κυβερνητικά στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ και το ΚΚΕ στήριξαν το δικαίωμα του Δημήτρη Κουφοντίνα, ενώ αντιεξουσιαστικές οργανώσεις δήλωσαν τη στήριξη τους με διοργάνωση συλλαλητηρίων.
Λίγες ημέρες μετά την πρώτη ανατρεπτική απόφαση να μη χορηγηθεί άδεια στον Δ. Κουφοντίνα τον Μάιο του 2019 λόγω «παντελούς και απολύτως συνειδητής έλλειψης οποιασδήποτε μεταμέλειας», το Δικαστήριο του Αρείου Πάγου αναίρεσε το βούλευμα. Μέσα σε κλίμα έντονης πολιτικής και κοινωνικής αντιπαράθεσης, χορηγήθηκε κανονικά η καθιερωμένη άδεια από τη φυλακή ύστερα από την εισαγγελική παρέμβαση.
Απεργίες πείνας
2018
Μετά την αίτηση για την τρίτη τακτική άδεια, η οποία απορρίφθηκε, ο Κουφοντίνας ξεκίνησε απεργία πείνας στις 31 Μαΐου 2018 καταγγέλλοντας την εισαγγελία του Αρείου Πάγου, την τότε κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, καθώς και την οικογένεια Μητσοτάκη για παρεμβάσεις στην εισαγγελία.
Στις 6 Ιουνίου 2018, μετά από αίτημα της οικογένειά του, έγινε εξέταση στο Γενικό Κρατικό Νίκαιας για την πορεία της υγείας του. Σύμφωνα με την ιατρική γνωμάτευση, είχε χάσει τις τελευταίες μέρες 6,6 κιλά, απώλεια βάρους που θεωρήθηκε δυσανάλογη με τη χρονική διάρκεια της απεργίας πείνας, κρίθηκε όμως επιβεβλημένη η μεταφορά του στο νοσοκομείο Στις 14 Ιουνίου έγινε δεκτό το αίτημά του, από το συμβούλιο των φυλακών Κορυδαλλού, για χορήγηση νέας άδειας Τελικά στις 19 Ιουνίου βγήκε από την φυλακή, μία ημέρα μετά το εξιτήριο. Πολλοί επισήμαναν τον κίνδυνο να έχουμε πρώτη φορά στην Ελλάδα νεκρό απεργό πείνας, όπως ο βουλευτής της κυβέρνησης του Σύριζα, Νίκος Φίλης. Στις 14/06/2018, έγινε δεκτό το αίτημά του, από το συμβούλιο των φυλακών Κορυδαλλού για χορήγηση νέας άδειας.
Μετά την ενημέρωσή του, ότι θα του χορηγηθεί άδεια, αναρτήθηκε στο προσωπικό του ιστολόγιο, ανακοίνωση , με κύριο μήνυμα ότι "Σήμερα νίκησε η Αλληλεγγύη".
Το γεγονός αυτό οδήγησε σε οργισμένη ανάρτηση στα κοινωνικά δίκτυα από τον γιο του Παύλου Μπακογιάννη.
Σε αντίθετη γραμμή βρέθηκε ο γιος του δολοφονημένου εκδότη της Απογευματινής Νίκου Μομφεράτου, Γιώργος, ο οποίος υποστήριξε πως οι ισοβίτες πρέπει να παίρνουν άδειες από τις φυλακές.
2021
Στις 3 Αυγούστου 2018 μετήχθη στις αγροτικές φυλακές του Βόλου. Το γεγονός αυτό προκάλεσε μεγάλες αντιδράσεις από την τότε αξιωματική αντιπολίτευση της ΝΔ, ενώ το Υπουργείο Δικαιοσύνης ανέφερε σε ανακοίνωσή του ότι τηρήθηκε η νομιμότητα, σύμφωνα με τον νόμο 4356/2015, άρθρο 41.
Στα τέλη του 2020, με νομοθετική πρωτοβουλία της κυβέρνησης της ΝΔ ο νόμος αυτός άλλαξε.
Πλέον "[...] κρατούμενος που έχει ανοιχτή διαδικασία σε βάρος του για κακούργημα ή πλημμέλημα βίας, δεν μπορεί να μεταχθεί ή να παραμείνει σε αγροτική φυλακή[...].".
Η δικηγόρος του Δημήτρη Κουφοντίνα, Γιάννα Κούρτοβικ, αναφέρει ότι η αντιμετώπιση της πολιτείας απέναντί του είναι "Εκδικητική και τιμωρητική", μετά το αίτημα μεταγωγής του και της απόρριψης, καθώς ζητάει να εφαρμοστεί ο νόμος που είχε ψηφίσει η κυβέρνηση για τη μεταφορά των κρατουμένων, δηλαδή ότι πρέπει να επιστρέψει στις φυλακές Κορυδαλλού καθώς επικαλείται το σημείο που αναφέρει "[...], επαναμετάγεται(εννοεί ο κρατούμενος) στο κατάστημα κράτησης από το οποίο αρχικά μετήχθη.]", στην προκειμένη περίπτωση, του Κορυδαλλού. Στην συνέχεια της μη εφαρμογής του νόμου και την άρνηση των αρχών να δώσουν πρόσβαση στις σχετικές αποφάσεις και το σκεπτικό για την μεταγωγή του, ο Κουφοντίνας ξεκίνησε απεργία πείνας την 8η Ιανουαρίου 2021, ενώ λόγω της κατάστασης της υγείας του, η Εισαγγελία Πρωτοδικών Λαμίας εξέδωσε την Τρίτη 19 Ιανουαρίου διάταξη για την αναγκαστική μεταγωγή του στο νοσοκομείο της πόλης.
Στις 22 Φεβρουαρίου, έπειτα από 46 ημέρες απεργίας πείνας, ο Δημήτρης Κουφοντίνας αρνήθηκε να του τοποθετηθεί νέος ορός ενυδάτωσης Στις 23 Φεβρουαρίου έπειτα από ανακοίνωση του Γ.Ν. Λαμίας για την κατάσταση της υγείας του, υπήρξε εισαγγελική παραγγελία για την λήψη κατάλληλων και αναγκαίων μέτρων για την διασφάλιση της υγείας του. Μετά από αυτή την εξέλιξη, η ΟΕΓΝΕ με ανακοίνωσή της αντιτίθεται στην πρακτική της αναγκαστικής σίτισης, θεωρώντας την βασανιστήριο, επικαλούμενη και την ύπατη αρμοστεία του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα] αλλά και την Διεθνή Ιατρική Ένωση.
Στις 25 Φεβρουαρίου, ο θεράπων ιατρός του δήλωσε ότι "Ο Δημήτρης Κουφοντίνας κινδυνεύει να χάσει τη ζωή του τα επόμενα δύο 24ωρα." και προχώρησε σε έκκληση σε όλο το πολιτικό φάσμα της χώρας για εύρεση λύσης.
Στις 26 Φεβρουαρίου η συνήγορος του Κουφοντίνα, Γιάννα Κούρτοβικ, απέστειλε εξώδικο προς τους ιδιωτικούς τηλεοπτικούς σταθμούς επικαλούμενη μονόπλευρη παρουσίαση του ζητήματος. Επίσης αφαίρεσε και τον ορό της αντιβίωσης ο οποίος αποτελούσε πλέον την μοναδική πηγή ενυδάτωσής του και ενημέρωσε την οικογένειά του ότι δεν επιθυμεί ανάνηψη Από το βράδυ της Τετάρτης πολλοί χρήστες κοινωνικών δικτύων αναρτούσαν μηνύματα υποστήριξης προς τον Δημήτρη Κουφοντίνα στο προσωπικό λογαριασμό της Προέδρου της Δημοκρατίας αλλά και του Πρωθυπουργού.
Ενώ στις καταγγελίες για αφαίρεση σχολίων από το κοινωνικό δίκτυο facebook, το ίδιο, απάντησε στην εφημερίδα Αυγή
Σύμφωνα με τον Ποινικό Κώδικα που τέθηκε σε ισχύ τον Ιούνιο του 2019, ο Κουφοντίνας τον Σεπτέμβριο του 2021 θα μπορεί να ζητήσει την υπό όρους αποφυλάκισή του.
