Η "Αστυνομία του facebook"
Όταν μερικά χρόνια πριν μπήκαν στην ζωή μας στα social media, και ειδικότερα το Facebook και το Twitter, έγινε μία πραγματικά μεγάλη επανάσταση στον τρόπο ζωής μας.
Σχεδόν όλοι, αποκτήσαμε πλέον ένα βήμα ώστε να εκφράσουμε γραπτώς όλα αυτά που μας απασχολούν, είτε στην προσωπική μας ζωή, είτε σε γενικότερα κοινωνικά ζητήματα, για τα οποία έχουμε γνώμη και άποψη.
Ο καθένας πλέον απέκτησε έναν διαφορετικό και άμεσο τρόπο έκφρασης και ένα μέσο, για να παρουσιάσει τις σκέψεις του, κάτι που μέχρι πρότινος είχαν μόνον επαγγελματίες του δημόσιου λόγου, δημοσιογράφοι ή αρθρογράφοι.
Ετσι δόθηκε σε όλους η ευκαιρία να γνωρίσουν κάπως καλύτερα τον τρόπο σκέψης ανθρώπων που ζούσαν δίπλα τους και δημιουργήθηκαν διαδικτυακές παρέες από συνανθρώπους μας, που μπορούσαν για πρώτη φορά να εξωτερικεύσουν τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους.
Μέσα από προσωπικά προφίλ σελίδες και ομάδες, ένας ορμητικός χείμαρρος σκέψεων, ιδεών και προβληματισμού, ξεχύθηκε μέσα από τις οθόνες των υπολογιστών μας στην αρχή και των κινητών "έξυπνων" τηλεφώνων μας, στην συνέχεια .
Ιδέες και απόψεις κάθε είδους, κοινωνήθηκαν δημόσια με απρόσμενο θάρρος και ευθύτητα, σε ολόκληρο το ιντερνετικό σύμπαν.
Και κάπου εκεί ξεκίνησαν τα παρατράγουδα....
Αμαθοι στη Δημοκρατία και τον δημόσιο πολιτισμένο διάλογο, αυτόκλητοι κριτές των πάντων και φωστήρες προικισμένοι με το αλάθητο και την αδιαμφισβήτητη γνώση, δημιούργησαν μία άτυπη αστυνομική δύναμη, με στόχο την κριτική και τον σχολιασμό επί παντός επιστητού, με σκοπό να καταρρίψουν οποιαδήποτε γνώμη ή ιδέα δεν έβρισκαν του γούστου τους ή δεν ταίριαζε με την αισθητική, την κουλτούρα και τις προτιμήσεις τους.
Με βασικό κριτήριο προσωπικά γούστα, ιδεολογίες και προτιμήσεις, επιτίθενται με ιδιαίτερη σφοδρότητα σε όσους δεν εκπληρούν τα δικά τους κριτήρια, θέλω και πιστεύω.
Είναι σχεδόν βέβαιο, πως όλοι μας κάποια στιγμή θελήσαμε κάποιος στιγμή να "περάσουμε γενεές δεκατέσσερις" κάποιον, γνωστό ή άγνωστο, διαβάζοντας την τοποθέτηση του.
Οσοι όμως έχουν μεγαλώσει σε μία κοινωνία Δικαίου και έχουν γαλουχηθεί με την Δημοκρατία την ελευθερία, τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τις δύο θεμελιώδεις αρχές της σύγχρονης και πολιτισμένης κοινωνίας μας, ξέρουν πώς ο καθένας μπορεί να εκφράσει την γνώμη και την άποψή του ελεύθερα, αρκεί να μην παραβιάζει τους νόμους του κράτους στο οποίο ζει.
Καθήκον μάλιστα του κάθε ανθρώπου που πιστεύει στη Δημοκρατία και την ελευθερία του λόγου, είναι η προάσπιση του αναφαίρετου και συνταγματικά κατοχυρωμένου δικαιώματος στην δημόσια έκφραση.
Έτσι λοιπόν ο καθένας μπορεί να έκφραση τη γνώμη του τις ιδέες του και τις απόψεις του, στον ιδιωτικό χώρο που έχει δημιουργήσει, είτε αυτό λέγεται προφίλ, είτε ομάδα είτε σελίδα, δεν μπορεί όμως, σύμφωνα με τους κανόνες του πολιτισμού και της Δημοκρατίας, να μπει στον χώρο του άλλου απρόσκλητος κριτής των πάντων, προσπαθώντας να επιβάλει την δική του "σωστή άποψη".
Νουθεσίες και διδαχές, διορθώσεις και προτροπές, ταιριάζουν περισσότερο σε παράδοση μαθήματος σε νήπια και μικρές τάξεις του Δημοτικού και όχι σε διάλογο ενηλίκων.
Συγκαλυμμένες ή ξεκάθαρες απειλές, άναρθρες κραυγές, ύβρεις και διαστρεβλωμένη γλώσσα, εμπάθεια και η μισαλλοδοξία, δεν έχουν θέση στον δημόσιο λόγο και τον πολιτισμένο διάλογο.
Μπορεί να εκφράσει ο καθένας την δική του γνώμη, χωρίς όμως να μπαίνει σε κρίσεις και κριτική ή ακόμη και να επιπλήτει και να λοιδορεί την γνώμη και τα πιστεύω του άλλου.
Σε περίπτωση δε που διαφωνεί κάθετα, έχει το δικαίωμα να μην ακολουθεί κάτι που δεν συνάδει με τα δικά του κριτήρια, είτε αισθητικά είτε κοινωνικοπολιτικά.
Αντ' αυτού καθημερινά γινόμαστε μάρτυρες ατελείωτων γραπτών καβγάδων στα social media, που πέρα από την θυμηδία που προκαλούν, προβληματίζουν τους υγιώς σκεπτόμενους, καθώς συνήθως έναυσμα τους είναι η επίθεση σε αυτούς που έχουν διαφορετική άποψη.
"Διαφωνώ με ό,τι λες, αλλά θα υπερασπιστώ μέχρι θανάτου το δικαίωμά σου να το λες", για να περιγράψουμε συνοπτικά την έννοια της ελευθερίας του λόγου
Θέλουμε να πιστεύουμε και ελπίζουμε πως αυτή η κατάσταση, κάποια στιγμή θα εξομαλυνθεί, καθώς θεωρούμε πως βρισκόμαστε ακόμη στην αρχή της εκμάθησης του δημοσίου διαλόγου και της πολιτισμένης αντιπαράθεσης, την στιγμή μάλιστα που όλο αυτό είναι κάτι τόσο καινούργιο στην κοινωνία μας.
Ελπιδοφόρο μήνυμα είναι πως η συντριπτική πλειοψηφία των χρηστών των social media, σε πολύ λίγο χρόνο απομονώνουν όλους τους ακραίους, που χρησιμοποιούν πρακτικές λεκτικού τραμπουκισμού και παρενόχλησης, αφήνοντας τους στο περιθώριο, με αναφαίρετο βέβαια πάντα το δικαίωμα της έκφρασης, όχι όμως και της βίαιης επιβολής.
Πιστεύουμε πως με το πέρασμα του χρόνου, όλοι μας θα εκπαιδευτούμε καλύτερα στον δημόσιο διάλογο και την πολιτισμένη αντιπαράθεση, ώστε στο τέλος οι "αστυνομικοί" των ιδεών και των σκέψεων, οι εχθροί της δημοκρατίας του ελεύθερου διαδικτύου, θα καταντήσουν ανέκδοτο και θα έχουν την θέση που τους αξίζει, το περιθώριο.
Σε διαφορετική περίπτωση, τα social media θα καταλήξουν να είναι ένα στέκι περιθωριακών και γραφικών, που θα αργοσβήσουν με τη μορφή που τα ξέρουμε, καθώς θα έχουν καταστεί αποκρουστικά για την συντριπτική πλειοψηφία των ανθρώπων, που σήμερα τα χρησιμοποιεί.