Ο εφιάλτης του φετινού καλοκαιριού φαίνεται ότι έχει τη μορφή της μοβ μέδουσας, του πιο επικίνδυνου για τον άνθρωπο είδους τσούχτρας απ’ όσα απαντώνται στη Μεσόγειο. Ο ίδιος εφιάλτης γίνεται ακόμη πιο τρομακτικός, καθώς η παρουσία του αποτυπώνεται γεωγραφικώς σχεδόν παντού στη λεκάνη της Μεσογείου, από το απώτερο νοτιοανατολικό άκρο της έως την ακτογραμμή της Πορτογαλίας.
Και στην Ελλάδα, από τα νησιά του Ιονίου, το Αιγαίο έως τον Σαρωνικό και μερικές από τις πολυσύχναστες παραλίες της πρωτεύουσας (Βουλιαγμένη, Καβούρι, Λαγονήσι, Νέα Μάκρη, Πόρτο Ράφτη κ.α.) Στον χάρτη της βάσης δεδομένων και της αντίστοιχης εφαρμογής iNaturalist, η Ελλάδα είναι κατακόκκινη, εφόσον με ένα κόκκινο στίγμα σημειώνεται κάθε εμφάνιση μοβ μεδουσών. Ταυτόχρονα, οι ειδικοί επιστήμονες εκφράζουν εξαιρετικά δυσοίωνες προγνώσεις. Κάνουν λόγο για μια πολιορκία από τις μοβ μέδουσες η οποία δεν πρόκειται να λυθεί προτού παρέλθουν τουλάχιστον 2-3 χρόνια.
Οι κίνδυνοι
Ωστόσο, είναι άραγε στ’ αλήθεια τόσο απελπιστική η κατάσταση με τις μοβ τσούχτρες στην Ελλάδα φέτος; Η απάντηση είναι ότι όχι, τα πράγματα δεν είναι τόσο άσχημα.
Διότι, όπως επισημαίνει η κυρία Γιολάντα Κουλούρη, θαλάσσιος βιολόγος, κύρια ερευνήτρια του Ινστιτούτου Θαλάσσιας Βιολογίας, Βιοτεχνολογίας και Υδατοκαλλιεργειών στις Γούρνες του Ηρακλείου Κρήτης, «από τη μία πλευρά, δεν πρέπει να περιμένουμε ότι οι μοβ μέδουσες θα εξαφανιστούν από τις θάλασσες της Ελλάδας μέσα σε μερικούς μήνες. Για κάποιο χρονικό διάστημα, έως ότου ολοκληρωθεί ο κύκλος της ζωής τους στη χώρα μας, θα πρέπει κατά κάποιον τρόπο να συνυπάρξουμε με τις μέδουσες.
Και αυτό μπορεί να γίνει όταν παρακολουθούμε τακτικά τις μετακινήσεις τους, περίπου όπως συμβουλευόμαστε το δελτίο καιρού.
Επίσης, θα πρέπει να αξιολογούμε σωστά και κριτικά τη σχετική πληροφόρηση». Η κυρία Κουλούρη εξηγεί περαιτέρω ότι «η εφαρμογή iNaturalist είναι οπωσδήποτε αξιόπιστη και χρήσιμη, όμως αν κάποιος δεν κοιτάξει προσεκτικά καθεμία από τις αναφορές για τις μοβ τσούχτρες, μπορεί να καταλήξει σε λάθος συμπέρασμα και να αποφύγει να κολυμπήσει σε κάποια παραλία από φόβο, ο οποίος ενδέχεται να είναι υπερβολικός και επί της ουσίας αβάσιμος.
Το πρόβλημα είναι όταν συγκεντρώνεται μεγάλος αριθμός μεδουσών στην ίδια θαλάσσια περιοχή, κάτι που συνήθως γίνεται εύκολα αντιληπτό, δεν χρειάζεται να κολυμπήσει κάποιος για να καταλάβει ότι υπάρχει αυξημένη συγκέντρωση. Για εμάς, τους επιστήμονες και ερευνητές του θαλάσσιου περιβάλλοντος, η εμφάνιση 100-1.000 μεδουσών, π.χ., σε έναν κόλπο, λογίζεται ως μέτρια συγκέντρωση.
Επιπλέον, θα πρέπει πάντα ο λουόμενος να ελέγχει πότε ακριβώς έγινε η καταγραφή στις εκάστοτε online βάσεις δεδομένων. Σε πολλές περιπτώσεις είναι εύκολο να παρασυρθεί κάποιος από τα κόκκινα στίγματα που βλέπει στον χάρτη, αν, π.χ., διαφύγει την προσοχή του ότι οι σχετικές φωτογραφίες δεν έχουν ληφθεί μερικές ημέρες πριν, αλλά ενδεχομένως την προηγούμενη χρονιά ή και ακόμη παλαιότερα. Εξάλλου, οι μοβ μέδουσες δεν εμφανίστηκαν για πρώτη φορά το καλοκαίρι του 2022!».
Συνεπώς, δεν αρκεί ένας μικρός αριθμός από τσούχτρες για να καταστεί η εκάστοτε παραλία επικίνδυνη. Επικίνδυνες για τους λουόμενους είναι οι παραθαλάσσιες ζώνες όπου η συγκέντρωση μεδουσών είναι πραγματικά αυξημένη και, ως εκ τούτου, ορατή διά γυμνού οφθαλμού από τη στεριά.