Ενώνοντας Δυνάμεις για Ένα Κοινό Μέλλον : Ο Σύλλογος Νεολαίας Παλαιοχωρίου
Ο πρώτος Σύλλογος Νεολαίας Παλαιοχωρίου στην Χαλκιδική είναι γεγονός και λίγες μόλις ημέρες μετά από την σύσταση του, μετρά 120 μέλη.
Πρόκειται για μία ομάδα νέων, διαφόρων ηλικιών, οι οποίοι στην πλειοψηφία τους ζούνε και δραστηριοποιούνται στο Παλαιοχώρι Χαλκιδικής.
Το χωριό μετρά περισσότερους από 1000 μόνιμους κατοίκους.
Στόχος των μελών του συλλόγου είναι η διοργάνωση εκδηλώσεων και ενημερωτικών δράσεων σχετικά με θέματα που απασχολούν τη νέα γενιά αλλά και η υλοποίηση διαφόρων προγραμμάτων που θα τονώσουν την αλληλεπίδραση των νέων της περιοχής και θα δώσουν ένα κίνητρο σε όσους κατάγονται από το χωριό, να το επισκέπτονται συχνότερα και να συμμετέχουν στις δράσεις.
Στα σχέδια του συλλόγου είναι να διοργανώσει πεζοπορίες στη φύση, χορούς και συλλογικές δράσεις οι οποίες θα δώσουν την ευκαιρία σε περισσότερους νέους να γνωρίσουν τον τόπο τους και τους συγχωριανούς τους.
Στις 17 και 18 Φεβρουαρίου, συντελέστηκε η πρώτη δράση του Συλλόγου, η οποία υλοποιήθηκε με τεράστια συμμετοχή από Παλαιοχωρινούς όλων των ηλικιών, που με αυτό τον τρόπο δείχνουν τον δρόμο σε όλους, ο καθαρισμός των Εβραίικων Λιβαδιών, μιας εγκατάστασης που για περισσότερα από 10 χρόνια είχε πέσει σε ανυποληψία και είχε αφεθεί στην τύχη της
Την πρώτη μέρα κυριάρχησε ο καθαρισμός από ξερά χόρτα και εργασίες συντήρησης της εγκατάστασης, ενώ την δεύτερη πραγματοποιήθηκε η ανάδειξη του μέρους με καθαρισμό του φράχτη από τις αγκαθιές που έκρυβαν την οπτική από και προς τα Εβραίικα Λιβάδια.
Αυτή ήταν μόνον η αρχή των δράσεων - παρεμβάσεων για το καλό του χωριού.
Το επόμενο εγχείρημα θα υλοποιηθεί την περίοδο της Αποκριάς και συγκεκριμένα την Τσικνοπέμπτη, καθώς ο Σύλλογος έχει ξεκινήσει ήδη να διοργανώνει τον πρώτο χορό του.
Σύμφωνα με τον πρόεδρο του νεοσύστατου συλλόγου Δημήτρη Κολοβό, η ανταπόκριση τόσο των νέων που ζουν και δραστηριοποιούνται στην ευρύτερη περιοχή του Παλαιοχωρίου όσο και άλλων ανθρώπων που έχουν σχέση με το χωριό και το επισκέπτονται ανά διαστήματα ήταν απρόσμενα ενθαρρυντική.
Ήδη έχουν προχωρήσει με την εγγραφή τους περισσότερα από 120 μέλη και οι εγγραφές συνεχίζονται.
Αν και η βασική προϋπόθεση για να ενταχθεί κάποιος στην ομάδα είναι ο παράγοντας της ηλικίας, να είναι κάποιος δηλαδή 18 έως 45 ετών, ο σύλλογος δεν απορρίπτει την συνεργασία και με όσους θέλουν να στηρίξουν τις δράσεις του, ανεξαρτήτως ηλικίας.
Σχετικά με την σύσταση του συλλόγου και την υποδοχή του από την τοπική κοινωνία ο κ. Δημήτρης Κολοβός μας δήλωσε :
Τι σας έκανε να δημιουργήσετε τον σύλλογο και ποια ήταν η ανταπόκριση της Νεολαίας του Παλαιοχωρίου ;
Η δημιουργία του Συλλόγου Νεολαίας Παλαιοχωρίου αποτελεί ένα επίτευγμα πολλών, ένα αποτέλεσμα μακροχρόνιων
προσπαθειών και αμέτρητων συζητήσεων.
Με τη ζύμωση
απόψεων και την ανταλλαγή ιδεών, καταφέραμε να φτάσουμε
στη σημερινή ημέρα, όπου με υπερηφάνεια δηλώνουμε την
ύπαρξη του Πρώτου Συλλόγου Νεολαίας στο Παλαιοχώρι,
αλλά και σε ολόκληρο τον Δήμο Αριστοτέλη. Η απίστευτη
ανταπόκριση με 117 εγγραφές μέσα σε μόλις 3 ώρες
αποδεικνύει τη δίψα του κόσμου για κάτι καινούργιο, κάτι που
αξίζει να εξεταστεί και να υποστηριχθεί.
Ποιος ο σκοπός της ύπαρξης του Συλλόγου ;
Ο σκοπός της ύπαρξής μας είναι πολύ περισσότερος από την
απλή δημιουργία ενός συλλόγου. Έχουμε ως αποστολή τη
σύσφιξη των σχέσεων της Νεολαίας μας, την ενθάρρυνση των
νέων ανθρώπων να ενταχθούν σε συλλογικότητες για το καλό
του τόπου μας, και τη συμβολή μας σε δράσεις βελτίωσης του
χώρου μας.
Ποια η μετέπειτα πορεία του Συλλόγου σας ;
Η πορεία που ακολουθούμε είναι γεμάτη δράση και
πρωτοβουλίες.
Ανεξαρτήτως του αν πρόκειται για συνέδρια,
σεμινάρια, ημερίδες για τα σύγχρονα προβλήματα ή
εθελοντικές εργασίες, η πρωτοβουλία και η διασκέδαση θα
είναι πάντα στο επίκεντρο της προσέγγισής μας.
Βρισκόμαστε ακόμα στα πρώτα βήματα, αλλά η ιδέες και η
όρεξη περισσεύουν. Με διάθεση και αποφασιστικότητα,
πιστεύουμε ότι μπορούμε όχι μόνο να ενώσουμε τη νεολαία,
αλλά ολόκληρο το Παλαιοχώρι πίσω από το όραμά μας.
Συνεπώς, καλούμε όλους τους κατοίκους του Παλαιοχωρίου
να ενώσουν τις δυνάμεις τους και να στηρίξουν αυτήν τη νέα
αρχή που συμβάλλει στη δημιουργία ενός κοινού μέλλοντος
που αντικατοπτρίζει τις αξίες και τις φιλοδοξίες μας.
Το Παλαιοχώρι Χαλκιδικής
Το Παλαιοχώρι είναι χωριό του Νομού Χαλκιδικής το οποίο υπάγεται διοικητικά στον Δήμο Αριστοτέλη.
Βρίσκεται στη βορειοανατολική Χαλκιδική, στο όρος Χολομώντας, σε υψόμετρο περίπου 550 μέτρων, στο κέντρο του τριγώνου που σχηματίζουν τα χωριά Νεοχώρι ανατολικά σε απόσταση 3 χλμ., Αρναία δυτικά σε απόσταση 5 χλμ. και Μεγάλη Παναγία νότια σε απόσταση 7 χλμ. Το Παλαιοχώρι έχει συνολική έκταση 47.600 στρεμμάτων, από αυτά τα 12.200 στρέμματα (25,6 %) είναι καλλιεργήσιμη έκταση, τα 14.800 στρέμματα (31 %) βοσκότοποι, τα 19.900 στρέμματα (41,9 %) δασικές εκτάσεις και τα 700 στρέμματα (1,5 %) οικισμοί, νερά κλπ.
Ιστορία
Αρχαιότητα
Οι Χαλκιδείς πάλιν δ' ερήμους γενομένας αυτάς απάσας Χαλκιδείς συνοίκησαν, ήταν οι πρώτοι που δημιούργησαν αποικίες στην ευρύτερη περιοχή (γεωγραφική περιοχή στα βορειοανατολικά της χερσονήσου, η οποία έδωσε το όνομά της σε όλη την χερσόνησο, δηλ. Χαλκιδική). Κατά τον 5ο αι. π.Χ. δημιουργείται το Κοινό των Χαλκιδέων επί της Θράκης. Κάτοικοι της Άνδρου και άλλων περιοχών της νότιας Ελλάδας αποίκισαν και αυτοί την περιοχή της ΒΑ χερσονήσου (Στάγειρα, Απολλωνία, Άκανθος, Άρνη κ.α).
Αρχαιολογικοί Χώροι
Στην ευρύτερη περιοχή του Παλαιοχωρίου τοποθετούνται, με βάση τις ιστορικές ενδείξεις, οι εξής αρχαίοι οικισμοί με χρονολογική σειρά :
Αυγαί, Αυγέα ή Αυγαία (Augiea)
Χαλκίς
Άρνη ή των Αρνών
Κάστρο
Παλαιοχώρι
Το Θεοφύλακτο Κάστρο - Νέπωσι
Το κάστρο καταλαμβάνει έκταση 15 στρεμμάτων (σε επίπεδο) και περιστοιχίζεται από τείχος μήκους 800 - 1000 μέτρων περίπου και ύψους 4 - 5 μέτρων. Το τείχος φαίνεται να έχει τρεις οικοδομικές φάσεις, που ξεχωρίζουν στο ύψος και δείχνουν πόσες φορές ανακατασκευάστηκε μετά από καταστροφές. Κτίστηκε κατά τον 5ο αι μ.Χ. σε θέση κατοικημένη τουλάχιστον από το 1500 π.Χ.
Το κάστρο έπαθε σοβαρές ζημιές, ίσως κατά τον 6ο αι. και πρέπει να εγκαταλείφθηκε.
Μεσαίωνας
Το Παλαιοχώρι αναφέρεται σε ένα περιορισμό του Κωνσταντίνου Περγαμηνού και του Γεώργιου Φαρισαίου το 1320-21:
«[...]εύρίσκει είς την οδόν την από του Κοντογρίκου εις το Παλαιοχωρίον απάγουσαν λίθινον σύνορον[...]»
και στη διαθήκη της μοναχής Αγάθης στις 20 Σεπτεμβρίου του 1441 :
«[...]αφιερωτικόν έτει 1441 της Αναστασίας Κομνηνής, σύζυγος του δεσπότου μακαρίτου Αστερίου μοναχού και κτίτορος, περί τον Γήσβορον και Παλεοχόρη του Παλεολώγου[...]»
«[...]Υπέρ ης και διά την λύτρωσιν των πολλών μου αμαρτιών και ένεκεν της μελλούσης αιωνίου ζωής προσήλωσα ως αδιάσπαστα κειμήλια τα εκ του Μουζάλωνος εκείνου μακαρίτου Δημητρίου του ιατροφιλοσόφου εξωγηθέντα μοι τέλεια πράσει δύο χωριά, το Παλαιοχωρίον λεγόμενον και το χωρίον Γησβόρον καλούμενων[...]»
Αυτό έχει μείνει στην τοπική έκφραση των κατοίκων της Χαλκιδικής και οι κάτοικοι του Παλαιοχωρίου πολλές φορές αναφέρονται ώς «Μουζάδες» (παρατσούκλι).
Τουρκοκρατία
Οι κάτοικοι του Παλαιοχωρίου, με βάση τα δεδομένα των οθωμανικών φορολογικών κατάστιχων από το 1478 μέχρι το 1568, καταγράφονται ως καρβουνιάρηδες του μεταλλείου των Σιδηροκαυσίων. Για την υπηρεσία τους αυτή ήταν απαλλαγμένοι από τους έκτακτους φόρους. Ένα τμήμα των κατοίκων του χωριού ήταν στα 1527 και 1568 γερακάρηδες. Και αυτοί ήταν απαλλαγμένοι από έκτακτους φόρους.
Το 1793 πέρασε από το Παλαιοχώρι ο Γάλλος πρόξενος στην Θεσσαλονίκη Esprit-Μarie Cousinéry. Στο Voyage dans la Macédoine περιγράφει έναν δυναμικό οικισμό. Κλείνει την τρισέλιδη αναφορά του στο Παλαιοχώρι και στον Παλαιοχωρινό, ο οποίος τον φιλοξένησε, με τη ρήση «[...]με μεγάλη μου λύπη αποχωρίστηκα από αυτόν τον Έλληνα[...]».
Νεότερη Ελληνική Ιστορία
Στην επανάσταση του 1821 ο Εμμανουήλ Παπάς και ο καπετάν Στάμος Χάψας προερχόμενοι από το Άγιο Όρος και τη Μονή Εσφιγμένου όπου είχαν κηρύξει την έναρξη της επανάστασης, στο Παλαιοχώρι και στα βουνά του Χολομώντα διαχωρίστηκαν σε δύο στρατιωτικά τμήματα (Ιούνιος). Το ένα κατευθύνθηκε προς την Νέα Απολλωνία (Εγρί Μπουτζάκ) και το άλλο προς τα Βασιλικά.
Το Παλαιοχώρι καταστράφηκε ολοσχερώς μετά την επικράτηση των Τούρκων και πιθανώς η ανάμνηση εκείνης της καταστροφής διατηρείται μέσα από την λαϊκή παράδοση στο έθιμο της Τρίτης μέρας του Πάσχα Του Χαλκού τ΄ Αλώνι (βλ. Έθιμα και εκδηλώσεις). Σημαντικός αγωνιστής της επανάστασης του 1821 ήταν οι Αδαμάντιος Νικολάου και Παραδείσης Νικολάου, που πήραν μέρος σε πολλές μάχες στη νότιο Ελλάδα.
Στην αποτυχημένη επανάσταση του Τσάμη Καρατάσου το 1854 στην περιοχή έγινε μάχη (Απρίλιος - Μάιος).
Η συμμετοχή στον Μακεδονικό Αγώνα ήταν καθολική.
Τον Οκτώβριο του 1912 απελευθερώθηκε από τους Τούρκους, όπως και όλη η Χαλκιδική.
Ο αγώνας για ανεξαρτησία ήταν άρρηκτα συνδεδεμένος με το ελληνικό στοιχείο της περιοχής της Νιγρίτας όπου έδρασε ο καπετάνιος Γιαγκλής (από την Ιερισσό) και της Νέας Ζίχνης όπου έδρασε ο καπετάνιος Δούκας - Ζέρβας. Μακεδονομάχοι αγωνιστές από το Παλαιοχώρι στις παραπάνω περιοχές ήταν ο καπετάνιος Σταματόπουλος (μετέπειτα πρώτος κοινοτάρχης Τερπνής), ο καπετάνιος Σκοτίδας - Ρίμπας Α. Ιωαν. (σκοτώθηκε το 1906) με την ομάδα του κ.α. ενώ στο σώμα Αθ. Μινόπουλου έδρασαν άλλοι Παλαιοχωρινοί και άλλοι ήταν συνεργάτες του Μητροπολίτη Ειρηναίου (Κασσάνδρας), ως μέλη των Μακεδονικών Επιτροπών.
Ο Ζορμπάς του Νίκου Καζαντζάκη
Κατά μία εκδοχή, στο Παλαιοχώρι έζησε για ένα διάστημα ο Γιώργος Ζορμπάς (1867-1942), το πρόσωπο από το οποίο ο Νίκος Καζαντζάκης εμπνεύστηκε το έργο του Βίος και πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά. Στα 22 του χρόνια εγκαταστάθηκε σε αυτό και το εγκατέλειψε γύρω στα 44.
Ο ισχυρισμός ότι ο Ζορμπάς, ήρωας του γνωστού μυθιστορήματος του Νίκου Καζαντζάκη, έζησε στο Παλαιοχώρι αντλείται από τα στοιχεία που παρουσιάζει ο λογοτέχνης Γιάννης Αναπλιώτης[18], καθώς και στις αφηγήσεις της κόρης του Ζορμπά, Ανδρονίκης Κεχάεφ. Επίσης από το δοκίμιο του λαογράφου από το Καταφύγι Κολινδρού Πιερίας κ. Σόρμα.
Κεντρικό σημείο συνάντησης είναι η παραδοσιακή πλατεία με τον αιωνόβιο πλάτανο και τα παραδοσιακά καφενεία.
Ιστορικής και θρησκευτικής σημασία είναι ο Ναός των Παμμεγίστων Ταξιαρχών με τις τοιχογραφίες και το άγαλμα του οικουμενικού πατριάρχη Ιωακείμ Γ΄ του Μεγαλοπρεπούς στον προαύλιο χώρο. Εκεί υπάρχει και η κατά την παράδοση θαυματουργή εικόνα του Ταξιάρχη Μιχαήλ (16ος αιώνας) και η εικόνα της Παναγίας της Γοργοεπηκόου (πιστό αντίγραφο της κατά την παράδοση θαυματουργής εικόνας που υπάρχει στη Μονή Δοχιαρείου του Αγίου Όρους).
Ακόμη υπάρχει ο Ναός του Αγιού Αθανασίου του Αθωνίτη με το διπλανό αγίασμα και ο παλιός Ναός του Αρχαγγέλου Μιχαήλ με τη μεγάλη τοιχογραφία του αγίου.
Ο Βακούφκος Μύλος (παλιός νερόμυλος) είναι «ανατολικός» ή «ελληνικός» με τη μικρότερη εσωτερική οριζόντια φτερωτή (όπου η ποσότητα του νερού είναι μικρή και γινεται εκμετάλλευση πίεσης από υδατόπτωση).
Η Ντρίστα (ντριστέλλα-υδροτριβείο) είναι ένας ξύλινος κάδος σε σχήμα κώνου και βαθύς. Το στενό του άνοιγμα έχει διάμετρο 0,40 μ. και το πλατύ του 2μ. Το ύψος του είναι 2μ. και έχει χωρητικότητα 5 κ.μ. νερού και 75 κ. υφαντών.
Η νεροτριβή επεξεργάζεται μάλλινα υφαντά (φλοκάτες, μαλλιώτα, κάπες κλπ.). Είναι συστεγασμένη με τον νερόμυλο. Εκεί υπάρχουν και τα ερείπια των παλιών πλυντηριων του ορυχείου Χαλκού "Ξεναρίου", στην θέση Σκουριές.
Άλλα αξιοθέατα είναι τα παραδοσιακά σοκάκια, οι περιπατητικές διαδρομές μέσα στην έντονη βλάστηση των γύρω βουνών, η περιοχή του Νέπωσι και ο καταρράκτης με το φαράγγι στο Περιστέρι.
Υφαντά και η τέχνη της υφαντικής
Η τέχνη της υφαντικής στο Παλαιοχώρι έμεινε αναλλοίωτη μέσα στο πέρασμα του χρόνου (τα υφαντά της Χαλκιδικής ήταν φημισμένα σε όλη την Ελλάδα[εκκρεμεί παραπομπή]). Παραδοσιακά, ξεκινούσε με την κούρα των γιδοπροβάτων, συνέχιζε με το πλύσιμο, στέγνωμα και «ξάσιμο», «λανάρισμα», γνέσιμο με τη ρόκα και το αδράχτι. Η παραγόμενη κλωστή ήταν έτοιμη για χρήση σε αργαλειό.